Τρίτη 9 Απριλίου 2013

ΜΙΑ ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ


Ο Λουκιανός ο Σαμοσατεύς (περίπου 120 μ.Χ. - μεταξύ 180 και 192 μ.Χ.) ήταν εξελληνισμένος Σύρος ρητοροδιδάσκαλος και σατιρικός συγγραφέας, ο δημιουργός του σατιρικού διαλόγου.
Ένα από τα έργα του είναι και το μυθιστόρημα "Αληθὴς ιστορία ή Αληθή διηγήματα".

Πρόκειται για παρωδία των ταξιδιωτικών μυθιστορημάτων που ήταν αγαπητά κατά τους αυτοκρατορικούς χρόνους, ένα είδος "σατιρικής φαντασίας", θα λέγαμε σήμερα. Πραγματεύεται ένα φανταστικό ταξίδι στη Σελήνη, την οποία ο Λουκιανός παρουσιάζει κατοικημένη από αλλόκοτα όντα και μία παρέα τολμηρών ηρώων ανακαλύπτει νέους πλανήτες, νέες μορφές ζωής και νέους πολέμους. Eίχε γράψει το έργο ως σάτιρα για όλους εκείνους που εξιστορούνταν φανταστικά γεγονότα ως πραγματικά.
Η ιστορία τελειώνει ωστόσο λίγο απότομα, με τον Λουκιανό να υπόσχεται πως οι υπόλοιπες περιπέτειες θα παρουσιαστούν σε επόμενο βιβλίο, γεγονός που δεν έγινε ποτέ καθώς ψευδόταν.
  • Διαβάζοντας τα παραπάνω μπορείς να καταλάβεις γιατί ο συγγραφέας έδωσε αυτόν τον τίτλο στο βιβλίο του;
  • Μπορείς να διηγηθείς με λίγα λόγια το μάθημα; (πού, πότε, ήρωες, γεγονότα, εξέλιξη, τέλος)
ΣΕΛΗΝΗ ΚΑΙ ΕΝΔΗΜΙΩΝΑΣ

Ο Ενδυμίων ήταν ο δεύτερος μυθικός βασιλιάς της αρχαίας Ήλιδας. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές του μύθου σχετικά με τον Ενδυμίωνα.
Σύμφωνα με μία μεταγενέστερη παραλλαγή του μύθου που μεταφέρεται από τον Ρωμαίο ποιητή Οβίδιο και από μεταγενέστερους ποιητές, ο Ενδυμίων ήταν βοσκός από την Καρία με απαράμιλλη ομορφιά. Η Σελήνη τον είδε σε μία σπηλιά του Λάτμου (
βουνό της Τουρκίας, που βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της, δυτικά της αρχαίας πόλης της Μιλήτου) και τον ερωτεύτηκε. Τον επισκεπτόταν κάθε βράδυ την ώρα που κοιμόταν, όμως ανησυχώντας πως σαν θνητός θα γεράσει και θα πεθάνει παρακάλεσε τον Δία να τον αφήσει να κοιμάται για πάντα τον αγέραστο ύπνο ώστε να μην τον χάσει ποτέ.

«Σελήνη και Ενδυμίων», έργο του Σεμπαστιάνο Ρίκκι (1733).
  • Διάβασε το παρακάτω ποίημα. Μπορείς να καταλάβεις ποιανού ποιητή είναι; (γνωστός για τα θέματα που έχουν να κάνουν με αρχαία Ελλάδα, Βυζάντιο, ελληνιστικά χρόνια αλλά και μυθολογία)

Ενώπιον του αγάλματος του Ενδυμίωνος

Επί άρματος λευκού που τέσσαρες ημίονοι

πάλλευκοι σύρουν, με κοσμήματ' αργυρά,
φθάνω εκ Μιλήτου εις τον Λάτμον. Ιερά
τελών - θυσίας και σπονδάς - τω Ενδυμίωνι,
από την Αλεξάνδρειαν έπλευσα εν τριήρει πορφυρά.
Ιδού το άγαλμα. Εν εκστάσει βλέπω νυν
του Ενδυμίωνος την φημισμένην καλλονήν.
Ιάσμων κάνιστρα κενούν οι δούλοι μου· κ' ευοίωνοι
επευφημίαι εξύπνησαν αρχαίων χρόνων ηδονήν.

  • Αριθμήστε τις παραγράφους του κειμένου. Κάθε ομάδα να συμπληρώσει τα κύρια νοήματα και τους τίτλους των παραγράφων, όπου λείπουν. Κάντε και ανάλογη ζωγραφιά.
  • Διαβάστε το κείμενο (χωρίς τις λέξεις που λείπουν). Τι δεν γνωρίζουμε έτσι; Προσπαθήστε να ανακαλύψετε τις λέξεις που λείπουν.

  • Εντόπισε και γράψε στο βιβλίο σου δύο γεγονότα που δείχνουν ότι η ιστορία είναι φανταστική
Η Σελήνη, ένα μεγάλο μυστήριο για τους αρχαίους λαούς, στην πλήρη εξερεύνηση από τους αστροναύτες του σήμερα










Ας χαλαρώσουμε τώρα με μια βόλτα στο φεγγάρι...

ΠΑΜΕ ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ


Στίχοι: Νότης Περγιάλης και Γιώργος Εμιρζάς
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Εκτέλεση: Μελίνα Μερκούρη

  Τρεις μέρες χώ , τρεις μέρες χώρισα από σένα
τρεις νύχτες μέ , τρεις νύχτες μένω μοναχή,
σαν τα πουλιά που στέκουν τώρα δακρυσμένα
όταν τα βρέ , όταν τα βρέχουν οι ουρανοί.

Διώξε τη λύπη, παλληκάρι
πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι.

Πώς να βγω και, πώς να βγω και να περπατήσω
τα λόγια του, τα λόγια του να θυμηθώ;
με το φεγγάρι πώς, αχ πώς να τραγουδήσω
με το φεγγάρι πώς να παρηγορηθώ;


Δες το παρακάτω βίντεο και φαντάσου ότι είσαι εσύ αυτός που πατάει το πόδι του στη Σελήνη. Προσπάθησε να περιγράψεις το τοπίο που θα έβλεπες.



Κύρια εθνικά ονόματα

Τα κύρια ονόματα που φανερώνουν τόπο ή καταγωγή ονομάζονται εθνικά ονόματα. Αρχίζουν πάντα με κεφαλαίο γράμμα.
 

Κύρια ονόματα είναι:

  1. τα ονόματα των ανθρώπων:
    π.χ.: Θεοδώρα, Μαρία, Κατερίνα, Παπαδόπουλος, Φιλίππου
  2. τα ονόματα των μηνών και των ημερών
    π.χ.: Μάρτιος, Ιούλιος, Τρίτη, Σάββατο
  3. τα ονόματα των γιορτών
    π.χ.: Χριστούγεννα, Πάσχα, Θεοφάνια
  4. οι λέξεις: Χριστός, Παναγία, Θεός
    και τα συνώνυμά τους: Πανάγαθος, Μεγαλόχαρη, Παντοδύναμος
  5. τα ονόματα των χωρών, των πόλεων και των δρόμων
    π.χ.: Ελλάδα, Θεσσαλονίκη, Νέα Ραιδεστός, Ολυμπιάδος 2004
  6. τα εθνικά ονόματα
    π.χ.: Έλληνας, Άγγλος, Κερκυραίος, Ολλανδός (αλλά ελληνικός, αγγλικός)
  7. τα ονόματα νησιών, των βουνών, των ποταμών και των λιμνών
    π.χ.: Ρόδος, Όλυμπος, Αξιός, Βόλβη
  8. τα ονόματα έργων τέχνης και λογοτεχνικών έργων
    π.χ.: Παρθενώνας, Τζοκόντα, Ο Μικρός Πρίγκιπας, Άξιον Εστί

Πέμπτη 4 Απριλίου 2013

ΠΑΠΠΟΥΣ ΚΑΙ ΕΓΓΟΝΗ (ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ)


Το μάθημα "Παππούς και εγγονή" είναι απόσπασμα από το βιβλίο της Φωτεινής Φραγκούλη, "Το μισό πιθάρι"


Τα μυστικά που κρύβει ο παππούς από την Μικρά Ασία προσπαθεί να ανακαλύψει η μικρή εγγονή του μέσα από τις ιστορίες του. Ιστορίες που δεν κρύβουν οργή και μίσος για τον απέναντι λαό, αλλά αγάπη για τους εκεί τόπους. Το μισό πιθάρι βρίσκεται εδώ αλλά το άλλο μισό εξακολουθεί να βρίσκεται απέναντι. Τα μυστικά θα αποκαλυφθούν στην ώρα τους. Πρόκειται για ένα περίπατο με την ιστορία, μια βιωματική εξοικείωση με το παρελθόν. Ένας περίπατος στο χρόνο χωρίς διδακτισμούς, που δίνει μια γλυκιά ανθρώπινη διάσταση της ιστορίας του τόπου μας. Διαπνέεται από το μελτέμι του Αιγαίου, που ενώνει λαούς, ανθρώπους και συναισθήματα. Το Μισό Πιθάρι είναι ένα βιβλίο για τα παιδιά, αλλά διαβάζεται ευχάριστα και από μεγάλους.

Η Φωτεινή Φραγκού

λη γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Μόλυβο της Μυτιλήνης. Σπούδασε ψυχολογία και παιδαγωγικά. Εργάζεται στην Αθήνα ως δασκάλα στη δημόσια εκπαίδευση. Έργα της: Το χωραφάκι της αγάπης, Η Κυράνη του δάσους, Η Πορφυρένια και το μαντολίνο της, Το μισό πιθάρι, Το ταίρι της αταίριαστης, Οι άγγελοι των κοχυλιών, Το τραγούδι της Περσεφόνης, Εφτά ορφανά μολύβια... εφτά ιστορίες.


Τα γεγονότα του μαθήματος μας συμβαίνουν στον Μόλυβο, στη Μυτιλήνη, νησί που βρίσκεται πολύ κοντά στη μικρασιατική ακτή.

Δες πόσο κοντά στην Τουρκία βρίσκεται το νησί της Λέσβου (πρωτεύουσα η Μυτιλήνη)



Μπορείς να βρεις πού είναι ο Μόλυβος και τα ιαματικά λουτρά της Εφταλούς;

ΚΛΙΚ

Ο Μόλυβος

  
Διάβασε μέσα από το βιβλίο την πρόταση που σου θυμίζουν οι παρακάτω εικόνες



 
Άκου το παρακάτω παραδοσιακό ρεμπέτικο τραγούδι


Στίχοι: Παραδοσιακό
Μουσική: Παραδοσιακό
Περιοχή: Μικρά Ασία - Ιωνία
Εκτελεστής: Γιώργος Βιδάλης


Σύρε το πασουμάκι σου (τρις)
να δω το ποδαράκι σου
Άντε μωρέ!

Στείλε με μάνα για νερό (τρις)
να σου το φέρω δροσερό

Κι αν δε στο φέρω δροσερό
την νιότη μου να μην χαρώ (δις)
Εεεεεεπα!
Άντε ντε!

Μάνα μου παραπάτησα (τρις)
και το σταμνί μου τσάκισα
Ώωωωωχ Παναγιά μου!

Δεν ήταν παραπάτημα
μον’ της αγάπης τσάκισμα (δις)
Γεια σας Μητσάκια!


 
οι Άγιοι Ανάργυροι στην Εφταλού

 
τα ιαματικά λουτρά της Εφταλούς

ΤΑ ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑ ΕΦΤΑΛΟΥΣ ΣΗΜΕΡΑ


ΚΛΙΚ
 
Η Φωτεινή Φραγκούλη για το βιβλίο της "Το μισό Πιθάρι"