Τη Θεσσαλονίκη ο Μ. Κωνσταντίνος τη σκέφτηκε ακόμα και πρωτεύουσα του νέου κράτους , μαζί με τη Ναϊσσό, (γενέτειρά του - η σημερινή Νίσσα) τη Σαρδική (σημερινή Σόφια) και την αρχαία Τροία.
Η Θεσσαλονίκη είχε πολλά χαρίσματα γι αυτό και γνώρισε μεγάλη ακμή, όπως και πολλούς κατακτητές γι αυτούς τους λόγους:
Αν εσύ ήσουν Μ. Κωνσταντίνος και έπρεπε να πάρεις εσύ την απόφαση, ποια από τις 5 παραπάνω πόλεις θα επέλεγες για πρωτεύουσα; Γιατί;
Τελικά ο Μ. Κωνσταντίνος επέλεξε το Βυζάντιο που αργότερα ονομάστηκε Κωνσταντινούπολη
Η Θεσσαλονίκη ήταν στολισμένη με όμορφα μνημεία και ναούς, όπως της Ροτόντας (μοναδικό περίκεντρο κτίριο στην Ελλάδα),
της Αγίας Σοφίας (χτίστηκε με πρότυπο την Αγια-Σοφιά της Πόλης),
η Αχειροποίητος (ονομάστηκε έτσι από μια εικόνα που πίστευαν ότι δε δημιουργήθηκε από ανθρώπινο χέρι, αλλά έπεσε από τον ουρανό),
ο ναός του Αγίου Δημητρίου (πολιούχος της πόλης),
ο Λευκός Πύργος (χτίστηκε το 1430 από τους Τούρκους για φυλακές καταδίκων) κ.ά.
Ο Λευκός Πύργος και η ιστορία του
ΚΛΙΚ
Η Θεσσαλονίκη είχε μια μορφή αυτοδιοίκησης και λειτουργούσαν σ' αυτήν σχολεία και ανώτερες σχολές.ΚΛΙΚ
Οι Ζηλωτές ήταν ένα είδος κόμματος, που υποστήριζε τις θέσεις των φτωχών τάξεων.
Το 14ο αι. οι Ζηλωτές συγκρούστηκαν με τους πλούσιους, επικράτησαν, εξόρισαν τους ευγενείς και δήμευσαν τις περιουσίες τους.
Διοίκησαν για 7 χρόνια (1342-1349) με απόλυτη δημοκρατικότητα. Ήταν ένα δημοκρατικό πολίτευμα, πρωτόγνωρο για την εποχή του. Υπήρχε αυτοδιοίκηση και ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική. (Οι παρακάτω χάρτες στα χρόνια 1342 και 1349)
Τελικά οι ευγενείς επέστρεψαν, επικράτησαν και τιμώρησαν τους Ζηλωτές
Το παράδειγμά τους έμεινε στην ιστορία σαν αγώνας των αδυνάτων κατά των δυνατών.
ΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑ
Κατά την περίοδο των βυζαντινών "Δημητρίων" συγκεντρώνονταν στη Θεσσαλονίκη έμποροι από όλη σχεδόν την Ευρώπη και προσπαθούσαν να πουλήσουν ή να αγοράσουν προϊόντα. Παράλληλα οι Θεσσαλονικείς γιόρταζαν τον πολιούχο άγιο της πόλης τους με επισημότητα. Η σημερινή Δ.Ε.Θ. δε διαφέρει πολύ στη σύνθεση και τους στόχους από τη βυζαντινή εμποροπανήγυρη.
Συγκεντρώνονται πάλι έμποροι από διάφορα μέρη του κόσμου, εκθέτουν τα προϊόντα τους και κλείνονται εμπορικές συμφωνίες.
Το ελληνικό κράτος ενισχύει το θεσμό της Δ.Ε.Θ. με ιδιαίτερη επισημότητα, αφού στα εγκαίνιά της καθιερώθηκε η επίσκεψη του πρωθυπουργού και η αναγγελία των οικονομικών μέτρων προς το λαό.
