Πολλές φορές έχουμε αντιληφθεί τον ηλεκτρισμό ως τίναγμα, όταν πλησιάζουμε στην πόρτα ενός αυτοκινήτου ή ενός πόμολου πόρτας ή ως ήχο όταν βγάζουμε ένα μάλλινο πουλόβερ, ως κεραυνό ή αστραπή κλπ.
Ο στατικός ηλεκτρισμός αποτελεί ιδιότητα της ύλης και οφείλεται στη συσσώρευση ή το έλλειμμα στοιχειωδών σωματιδίων πάνω σε κάποιο σημείο, τα οποία μπορούν να μετακινηθούν σχετικά εύκολα α
πό ή προς αυτό, καθώς για παράδειγμα, το τρίβουμε με κάποιο άλλο σώμα. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ηλέκτριση και τα σώματα ηλεκτρισμένα. Τα σωματίδια αυτά ονομάζονται ηλεκτρόνια και έχουν ηλεκτρικό αρνητικό φορτίο. Μέσα στην ύλη υπάρχουν και σωματίδια με θετικό ηλεκτρικό φορτίο, τα πρωτόνια, που όμως δε μπορούν εύκολα να μετακινηθούν από σώμα σε σώμα ή με την τριβή. Επειδή το πλήθος των πρωτονίων είναι ίσο με το πλήθος των ηλεκτρονίων, στα περισσότερα σώματα αυτά εμφανίζονται χωρίς ηλεκτρικό φορτίο και ονομάζονται ηλεκτρικά ουδέτερα. Όταν ένα σώμα χάνει ηλεκτρόνια επειδή υπερισχύουν τα πρωτόνια, αποκτούν θετικό φορτίο. Αντίθετα, όταν κερδίζει ηλεκτρόνια, τότε μέσα σε αυτό υπερτερούν τα ηλεκτρόνια και αποκτούν αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο. Όταν τρίβουμε ένα σώμα σε ένα άλλο τότε το ένα φορτίζεται θετικά και το άλλο αρνητικά, οπότε ονομάζονται ετερώνυμα φορτισμένα. Αυτό συμβαίνει γιατί τα ηλεκτρόνια δε μπορούν να χαθούν. Όταν δύο σώματα έχουν όμοιο ηλεκτρικό φορτίο ονομάζονται ομώνυμα φορτισμένα.
πό ή προς αυτό, καθώς για παράδειγμα, το τρίβουμε με κάποιο άλλο σώμα. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ηλέκτριση και τα σώματα ηλεκτρισμένα. Τα σωματίδια αυτά ονομάζονται ηλεκτρόνια και έχουν ηλεκτρικό αρνητικό φορτίο. Μέσα στην ύλη υπάρχουν και σωματίδια με θετικό ηλεκτρικό φορτίο, τα πρωτόνια, που όμως δε μπορούν εύκολα να μετακινηθούν από σώμα σε σώμα ή με την τριβή. Επειδή το πλήθος των πρωτονίων είναι ίσο με το πλήθος των ηλεκτρονίων, στα περισσότερα σώματα αυτά εμφανίζονται χωρίς ηλεκτρικό φορτίο και ονομάζονται ηλεκτρικά ουδέτερα. Όταν ένα σώμα χάνει ηλεκτρόνια επειδή υπερισχύουν τα πρωτόνια, αποκτούν θετικό φορτίο. Αντίθετα, όταν κερδίζει ηλεκτρόνια, τότε μέσα σε αυτό υπερτερούν τα ηλεκτρόνια και αποκτούν αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο. Όταν τρίβουμε ένα σώμα σε ένα άλλο τότε το ένα φορτίζεται θετικά και το άλλο αρνητικά, οπότε ονομάζονται ετερώνυμα φορτισμένα. Αυτό συμβαίνει γιατί τα ηλεκτρόνια δε μπορούν να χαθούν. Όταν δύο σώματα έχουν όμοιο ηλεκτρικό φορτίο ονομάζονται ομώνυμα φορτισμένα.Τα σώματα με ηλεκτρικό φορτίο αναπτύσσουν δυνάμεις πάνω σε άλλα φορτισμένα σώματα. Οι δυνάμεις αυτές είναι ελκτικές, όταν τα σώματα είναι ετερώνυμα φορτισμένα και απωστικές όταν είναι ομώνυμα φορτισμένα. Ή με πιο απλά λόγια:
Τα ομώνυμα ηλεκτρικά φορτία απωθούνται(απομακρύνονται), ενώ τα ετερώνυμα έλκονται(ενώνονται)
Πρόσεξε και το παρακάτω βίντεο. Ο στατικός ηλεκτρισμός έχει εφαρμογή και στο νερό
"Παιχνίδια" με το στατικό ηλεκτρισμό
Δες το παρακάτω βίντεο. Ο κεραυνός είναι ένα φυσικό φαινόμενο που συμβαίνει στη φύση όταν ηλεκτρικό φορτίο μεταφέρεται από ένα σύννεφο στη Γη. Μπορείς να βρεις περισσότερες πληροφορίες για τα παρακάτω; (email)
α) ποιος μελέτησε πρώτος τους κεραυνούς πετώντας ένα χαρταετό. β) πώς λειτουργεί ένα αλεξικέραυνο; γ) Ποιες προφυλάξεις πρέπει να παίρνουμε όταν πέφτουν κεραυνοί;
