Όπως τα υγρά, έτσι και ο ατμοσφαιρικός αέρας δημιουργεί πίεση στο εσωτερικό του λόγω του βάρους του. Η πίεση αυτή ονομάζεται ατμοσφαιρική.
Η ατμοσφαιρική πίεση που δέχεται ένα σώμα εξαρτάται από την απόσταση του σώματος από την επιφάνεια της γης.
Όσο αυξάνεται το ύψος στο οποίο βρίσκεται το σώμα τόσο μικρότερο είναι το βάρος του στρώματος του αέρα που βρίσκεται πάνω από αυτό και, επομένως, τόσο πιο μικρή είναι η ατμοσφαιρική πίεση.
Στην επιφάνεια της θάλασσας λέμε ότι η ατμοσφαιρική πίεση είναι ίση με 1 ατμόσφαιρα. Σε ένα ψηλό βουνό, η πίεση που ασκεί η ατμόσφαιρα είναι μικρότερη απ' ότι στην επιφάνεια της θάλασσας.
Δες τώρα και μερικές εφαρμογές του φαινομένου:
- Μια βεντούζα κολλάει σε ένα λείο τοίχο και μπορεί να κρατήσει ακόμα και βαριά αντικείμενα, αφού στο εσωτερικό της δεν υπάρχει αέρας και πάνω της ασκείται η πίεση της ατμόσφαιρας. Δεν μπορεί αντίθετα να κολλήσει πάνω σε τραχιά επιφάνεια αφού υπάρχει αέρας ανάμεσα στην βεντούζα και στον τοίχο. Αν προσπαθήσουμε τώρα να ξεκολλήσουμε την βεντούζα, τραβώντας την από το άγκιστρο θα δούμε ότι χρειάζεται να βάλουμε πολύ δύναμη. Αντίθετα αν σηκώσουμε λίγο την βεντούζα θα δούμε ότι η βεντούζα θα ξεκολλήσει με ελάχιστη προσπάθεια, αφού έτσι θα εισχωρήσει αέρας σε αυτήν. Το ίδιο θα παρατηρήσουμε και εάν κολλήσουμε δύο ίδιες βεντούζες μεταξύ τους
- Όταν τραβήξουμε τον αέρα από ένα καλαμάκι που είναι βυθισμένο σε ένα ποτήρι γεμάτο αναψυκτικό, το αναψυκτικό θα αρχίσει να ανεβαίνει στο καλαμάκι, γιατί δεν δέχεται πίεση από τον αέρα από αυτή την άκρη. Αν αφήσουμε το χέρι μας αυτόματα θα εισχωρήσει αέρας και το αναψυκτικό θα πέσει στο ποτήρι. Επίσης το ίδιο γίνεται και όταν ρουφάμε αναψυκτικό με καλαμάκι ΚΛΙΚ
- Τα αερόστατα μεγαλώνουν καθώς ανεβαίνουν ψηλά στην ατμόσφαιρα, αφού δέχεται μικρότερη πίεση από την ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα το αέριο που περιέχει το μπαλόνι να καταλαμβάνει περισσότερο χώρο και ο όγκος του να αυξάνεται. ΚΛΙΚ
- Τα κουτιά συνθλίβονται όταν τους αφαιρείται ο αέρας. ΚΛΙΚ
- Τέλος πίεση δέχεται και το αυτί μας και όταν κάνουμε βουτιές στη θάλασσα λόγω της υδροστατικής πίεσης όπως είχαμε αναφέρει, αλλά και όταν πετάμε με αεροπλάνο σε μεγάλο ύψος. Στις απότομες μεταβολές του ύψους, η εξωτερική πίεση ελαττώνεται και η πίεση στο εσωτερικό τμήμα του τύμπανου είναι μεγάλη. Και στις δύο περιπτώσεις η πίεση πρέπει να εξισορροπηθεί. Αυτό το πετυχαίνουμε όταν καταπίνουμε. Και αυτό γιατί το εσωτερικό μέρος του αυτιού επικοινωνεί με τον φάρυγγα μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας. Καταπίνοντας λοιπόν, εξισορροπείται η εξωτερική με την εσωτερική πίεση και ο κίνδυνος να σπάσει το τύμπανο απομακρύνεται.
Εδώ βέβαια υπάρχει και ένα ερώτημα:
Γιατί η ατμοσφαιρική πίεση δεν τσαλακώνει και το σώμα μας;
Πράγματι το βάρος της ατμόσφαιρας είναι περίπου ίσο με 1 κιλό για κάθε τετραγωνικό εκατοστό, δηλ. περίπου 100.000 κιλά στο σώμα μας. Δεν μας συντρίβει όμως γιατί και το σώμα μας περιέχει και αυτό αέρα στο εσωτερικό του, που εξισορροπεί την εξωτερική πίεση και μας επιτρέπει να αντέχουμε.
