ΤΟ ΠΑΛΑΤΙ, Ο ΙΠΠΟΔΡΟΜΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΗΜΟΙ

Πολύ λίγα γνωρίζουμε για τα άλλοτε περίφημα αυτοκρατορικά και αριστοκρατικά παλάτια που στόλιζαν την Κωνσταντινούπολη. 
Το Μέγα Παλάτι που χρησίμευε ως αυτοκρατορική κατοικία και διοικητικό κέντρο, ήταν ένα συγκρότημα κτιρίων χρονολογούμενο σε διάφορες εποχές και με διάφορες μορφές.

Το σημαντικότερο λοιπόν έργο του Κωνσταντίνου ήταν αυτό το Μέγα Παλάτι, το ιερό παλάτι.
Σ' αυτό πιθανώς υπήρχαν τα διαμερίσματα της αυτοκρατορικής οικογένειας, καθώς και κτίρια για κρατικές υπηρεσίες, αίθουσες για επισκέπτες, τραπεζαρίες, εκκλησίες και παρεκκλήσια, κτίρια για τη φρουρά και εργαστήρια τεχνιτών.

Χάρτης της περιοχής του Μεγάλου Παλατιού της Κωνσταντινούπολης στον οποίο διακρίνεται και ο Ιππόδρομος

Ανάμεσα στα κτίρια επίσης θα πρέπει να υπήρχαν στοές, αυλές, κήποι με κρήνες, έργα τέχνης, καθώς και άνθη και σπάνια φυτά.
Παρακάτω παρουσιάζονται φωτογραφίες από πιθανή αναπαράσταση του παλατιού

Στοές, κήποι, αυλές, κρήνες και  πολλά διαμερίσματα θα αποτελούσαν το ιερό Παλάτι

Πιθανή διαμόρφωση του χώρου γύρω από το Παλάτι

Το Αυγουσταίον ήταν δημόσια πλατεία, νότια της Αγίας Σοφίας  και ήταν κατά κάποιο τρόπο το προαύλιο του παλατιού

Το αρχαιότερο τμήμα του Μεγάλου Παλατιού, το Παλάτι της "Δάφνης", όπως λέγονταν

Τα λουτρά του Ζεύξιππου βρισκόταν κοντά στο Αυγουσταίο και στο Παλάτι

Η είσοδος για το "Κάθισμα", την ειδική θέση του αυτοκράτορα στον ιππόδρομο. Χρησιμοποιούνταν μόνο από τα μέλη της βασιλικής οικογένειας

Η είσοδος για το "Κάθισμα" και δίπλα ο Άγιος Στέφανος

Κοντά στο παλάτι ήταν ο ιππόδρομος. Ήταν φτιαγμένος με πρότυπο το Κολοσσαίο και είχε σχήμα U. Η χωρητικότητά του εκτιμάται πως έφθανε τις 100.000 θεατές, ενώ το συνολικό μήκος του ήταν περίπου 450 μέτρα. 

Στο βορειοανατολικό άκρο του υπήρχαν δώδεκα πύλες ή θύρες  εξοπλισμένες με μηχανισμό που επέτρεπε το ταυτόχρονο άνοιγμά τους. Αυτές ήταν και το σημείο εκκίνησης των αρματοδρόμων. Στο κέντρο της αρένας βρισκόταν ένα χαμηλό φράγμα γύρω από το οποίο γίνονταν οι αρματοδρομίες, καθώς σε κάθε άκρο του ένας πάσσαλος οριοθετούσε το σημείο στροφής.

 
Στο μέσο της ανατολικής πλευράς του ιπποδρόμου, βρισκόταν το αυτοκρατορικό θεωρείο (Κάθισμα), το οποίο συνδεόταν με το Μεγάλο Παλάτι μέσω σπειροειδούς σκάλας. 

 

 

Το κυριότερο θέαμα του ιπποδρόμου ήταν οι ιπποδρομίες, που τις παρακολουθούσαν χιλιάδες θεατές από τις κερκίδες και ο αυτοκράτορας από το θεωρείο του. Μερικές φορές γίνονταν και κονταρομαχίες ή αρματοδρομίες και σπανιότερα άλλες εκδηλώσεις όπως παραστάσεις τσίρκου. Δε γίνονταν όμως πλέον ποτέ μονομαχίες, αφού δε συμβάδιζε αυτό το "θέαμα" με τις ιδέες του Χριστιανισμού.

Κατά τη διάρκεια των ιπποδρομιών οι θεατές υπέβαλλαν αιτήματα ή παράπονα στον αυτοκράτορα.
Τις ιπποδρομίες οργάνωναν οι δήμοι, που ήταν αθλητικά σωματεία με μέλη και οπαδούς. Κάθε δήμος διακρινόταν από το χρώμα των στολών και των λαβάρων που χρησιμοποιούσε και έπαιρναν το όνομά τους από αυτό. Έτσι ονομάζονταν Βένετοι(γαλάζιοι), Πράσινοι, Λευκοί και Κόκκινοι. Μάλιστα το κοινό πάθος τους για νίκη των ομάδων τους είχε σαν αποτέλεσμα τις φιλονικίες μεταξύ τους.

Ο ιππόδρομος της Κων/πολης

  

Ο ιππόδρομος έχει γίνει σήμερα ένας πολύ τουριστικός τόπος  περίπατου, γνωστός με το όνομα «Sultanahmet Meydanı» (θέση του Sultan-Ahmet), ή ακόμη «At Meydanı» (θέση στα άλογα). Σώζονται δε οι δυο στήλες που είχε στο κέντρο του, του Θεοδοσίου(οβελίσκος) και του Κωνσταντίνου(κολόνα)

Ο ιππόδρομος σήμερα

Μια παράξενη ιπποδρομία

Πάνω από την αφετηρία των ιπποδρομιών ήταν τέσσερα χάλκινα άλογα που είχαν κατασκευαστεί από τον γλύπτη της αρχαιότητας Λύσιππο

 

Τα είχε φέρει από τη Χίο ο Θεοδόσιος Α' για να στολίσει τον ιππόδρομο. Το 1204 όμως, όταν την Πόλη κατέλαβαν οι Βενετοί τα άρπαξαν και τα μετέφεραν στην πατρίδα τους. Στη συνέχεια ο Γάλλος αυτοκράτορας Ναπολέων τα μετέφερε για λίγα χρόνια στο Παρίσι.

Το 1814, όταν ο Ναπολέων νικήθηκε τα ξανάφεραν στη Βενετία και τα τοποθέτησαν στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, όπου βρίσκονται ως σήμερα.

Η ιπποδρομία όμως δεν πρέπει να τελειώσει παρά μόνο όταν τα άλογα θα επιστρέψουν στη Χίο, για τη διακόσμηση της οποίας είχαν κατασκευαστεί αρχικά, αφού είναι η πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας

• Γνωρίζεις τα παρακάτω έργα τέχνης; ξέρεις τι το κοινό έχουν;
• Πώς νιώθεις και τι προτείνεις γι αυτό;