"Των οικοδόμων η καρδιά είναι
σαν μια πλατεία για γιορτές,
λαμποκοπάει,
μα η σκαλωσιά δεν είναι
μια πλατεία για γιορτές,
εκεί 'ναι λάσπη κι άνεμος και χιόνι,
τα χέρια που ματώνουν।
Εκεί δεν είναι πάντα φρέσκο το ψωμί,
πάντα ο καφές ζεστός δεν είναι."
Σε αυτό το σημείο ο ποιητής παρουσιάζει τις δυσκολίες της δουλειάς των χτιστών. Δες και άκουσε το παρακάτω βίντεο. Τι κοινά στοιχεία ακούς και βλέπεις με το ποίημα;
"Να χτίζεις μη θαρρείς
που ΄ναι να τραγουδάς ένα τραγούδι,
μα είναι λεβέντες όλο πείσμα οι χτίστες"
Ένα τραγούδι - θρύλος, που περικλείει τους παραπάνω στίχους...
Η ΔΟΥΛΕΙΑ ΚΑΝΕΙ ΤΟΥΣ ΑΝΤΡΕΣ(Χάρις Αλεξίου)
Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος
Μουσική: Μάνος Λοΐζος
Πρώτη εκτέλεση: Δημήτρης Ευσταθίου
Διάβασε την παρακάτω συνέντευξη από εφημερίδα της Ρόδου. Ποια σύγχρονα προβλήματα των οικοδόμων διαπιστώνεις; Τι δε γίνεται σωστά και τι λύσεις μπορείς να προτείνεις;
“Μη βροντοχτυπάς τα ζάρια/όσοι είναι παλικάρια/ τη ζωή τους την περνούν στις σκαλωσιές...”, θυμάμαι. Αλλοτινά τραγούδια, αλλοτινές εποχές.
Τώρα η μαύρη εργασία έπληξε τους οικοδόμους της Ρόδου που είναι 7-8.000 οι νόμιμοι και άλλοι τόσοι οι παράνομοι. Η οικονομική κρίση, οι ακάλυπτες επιταγές έριξαν την οικοδομική δραστηριότητα κι οι καραβιές εργάτες που φτάνουν στο λιμάνι δουλεύουν παράνομα για ένα κομμάτι ψωμί. Ο Τζεμάλ Χαλίλογλου με 44 χρόνια δουλειάς χρειάζεται άλλα 70 ένσημα για να βγει στη σύνταξη και δεν τα έχει. Πωλούνται βέβαια από τις εταιρείες προς 25-50 ευρώ το ένα αλλά πού λεφτά για να τ’ αγοράσεις; Ο Τζεμάλ μετά από 30 χρόνια που ζει στη Ρόδο με την οικογένειά του τώρα πια επιστρέφει συχνά στην Ξάνθη και δουλεύει ως σερβιτόρος.
Το γιαπί, το πηλοφόρι, το μυστρί πάει τελείωσε. Οικοδομή τέλος!...
Είναι πράγματι τόσο άσκημη η κατάσταση;
Είμαι ήδη έξι μήνες χωρίς δουλειά. Τώρα πια στη Ρόδο είναι λίγες οι ευκαιρίες κι αυτές τις τρώει η μαύρη εργασία. Πριν 15 χρόνια για να κάνεις έναρξη επαγγέλματος έπρεπε να έχεις βεβαίωση από το Επιμελητήριο, από μηχανικό, ότι είσαι καλός τεχνίτης και 1.500 οικοδομικά ένσημα. Σήμερα είτε Έλληνας είσαι είτε αλλοδαπός μόλις κατέβεις απ’ το καράβι η δουλειά σου γίνεται με το κινητό τηλέφωνο μέσω του δικηγόρου και του λογιστή. Έτσι κάνεις έναρξη πια και παίρνεις και την άδεια παραμονής.
Τη ζημιά την κάνουν αυτοί που έρχονται για λίγο;
Κι αυτοί αλλά όχι μόνον αυτοί. Η μεγάλη οικοδομική δραστηριότητα στη Ρόδο ήταν από το 1970 και τώρα τελευταία, μετά το 2003.
Εσείς με τόσες γνωριμίες, συνδικαλιστής 15 χρόνια και μείνατε από δουλειά;
Για να πεις να μην κάθεσαι πρέπει να έχεις στην Τράπεζα δικά σου λεφτά, να πληρώνεις κάθε Σάββατο τους εργάτες και να μη ζητάς από τον ιδιοκτήτη της οικοδομής γιατί έτσι κι αλλιώς θα σου πει ότι δεν έχει. Μόνο επιταγές σου δίνουν για πάνω από 6 μήνες κι όταν πας να εισπράξουν δεν έχουν μέσα λεφτά και βάρα στο κεφάλι. Έχω επιταγές ακάλυπτες που είναι εργατικά λεφτά και δεν ξέρω τι να τις κάνω.
Και πώς ζείτε;
Όλοι με δανεικά ζουν και με κάρτες μέχρι να γίνει το μεγάλο μπαμ. Η οικοδομική δραστηριότητα έχει πέσει κατά 80% τα τελευταία δύο χρόνια κι έχει συμπαρασύρει 300 επαγγέλματα που με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο έχουν σχέση με την οικοδομή. Σταμάτησαν οι επιδοτήσεις δεν γίνονται ξενοδοχεία κι άλλα κτίσματα. Δεν ήταν δικά τους τα λεφτά, των επιδοτήσεων ήταν.
Πώς γίνεται να δουλεύει κάποιος 44 χρόνια και να μην μπορεί να βγει στη σύνταξη;
Από το ‘63 κολλάω ένσημα. Έχω ΝΑΤ, ΤΕΒΕ, ΙΚΑ βαρέα κι ανθυγιεινά και μου λείπουν 70. Κάθε μέρα αλλάζουν το νόμο. Δύσκολο να τα μαζέψω. Βλέπεις τι γίνεται στη Ρόδου-Λίνδου. Πάνε παίρνουν από το δρόμο εργάτες για λίγα ευρώ ή έρχονται συστημένοι απ’ τα καράβια. Τους κρατάει η εταιρεία για 1-2 μήνες μέχρι να βγάλουν χαρτιά και όταν τα βγάλουν τους σταματάνε γιατί πρέπει να τους βάλεις ένσημα και παίρνουν καινούργιους. Περιμένουμε να ‘ρθει ο Οκτώβρης να δουλέψουμε μέχρι τον Απρίλη-Μάιο και δουλεύουν άλλοι. Έχω μία εβδομάδα πάλι χωρίς δουλειά. Μέσα στο μήνα δουλεύω 10-15 μέρες αν έχει καλοκαιρία
Έχω 30 χρόνια στη Ρόδο, ούτε μία μέρα δεν μπήκα στο ταμείο ανεργίας. Τώρα όμως θα το κάνω. Είναι αυτό που κάνουν όλοι. Παίρνουν το επίδομα και δουλεύουν και με χαμηλό μεροκάματο χωρίς ένσημα. Το θέλουν και οι εταιρείες αυτό. Δεν σου δίνουν πολλά, δεν σου βάζουν ένσημα. Στην παρανομία βολεύονται όλοι.