Στη μετεπαναστατική περίοδο, η Ελλάδα προσπάθησε να αναπτυχθεί και να σταθεί ισάξια δίπλα στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Η ορμή και το πάθος για την ελευθερία εκτός από τους αγωνιστές χαρακτήριζε και τους ανθρώπους του πνεύματος. Έτσι δημιουργήθηκαν σπουδαία έργα στη λογοτεχνία, την ποίηση, τη ζωγραφική, τη μουσική και τις επιστήμες ενώ οι δημιουργοί της εποχής θα επηρεάσουν καθοριστικά την πνευματική ζωή των νεότερων χρόνων. Στη Λογοτεχνία τα έργα που δημιουργήθηκαν ήταν σημαντικά.
Διακρίνουμε 3 Σχολές:
Στα ποιήματά του χρησιμοποιεί τη γλώσσα του λαού. Το σημαντικότερο έργο του ο "Ύμνος εις την Ελευθερία", ποίημα 158 στροφών που οι δύο πρώτοι θα αποτελέσουν τον Εθνικό μας Ύμνο. Σπουδαίο έργο επίσης οι "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι" που αναφέρεται στον αγώνα των Μεσολογγιτών κλπ
Διακρίνουμε 3 Σχολές:
- Η Επτανησιακή Σχολή, όπου "ιδρυτής" της θεωρείται ο Διονύσιος Σολωμός, ο εθνικός μας ποιητής που γεννήθηκε στη Ζάκυνθο, σπούδασε στην Ιταλία και πέθανε στην Κέρκυρα.
Το σπίτι που έζησε και πέθανε ο Δ. Σολωμός στην Κέρκυρα
Στα ποιήματά του χρησιμοποιεί τη γλώσσα του λαού. Το σημαντικότερο έργο του ο "Ύμνος εις την Ελευθερία", ποίημα 158 στροφών που οι δύο πρώτοι θα αποτελέσουν τον Εθνικό μας Ύμνο. Σπουδαίο έργο επίσης οι "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι" που αναφέρεται στον αγώνα των Μεσολογγιτών κλπ
- Η Α΄Αθηναϊκή Σχολή (1830 - 1880), όπου "ιδρυτές" της φέρονται τα αδέλφια Αλέξανδρος και Παναγιώτης Σούτσος και ο ξάδελφος τους Αλέξανδρος Ραγκαβής . Γράφουν στην καθαρεύουσα και το καινούριο λογοτεχνικό ρεύμα που εισέρχεται στην Ελλάδα μαζί τους είναι ο ρομαντισμός, όπου θα μείνουν στην ελληνική ποίηση για 50 χρόνια.
- Η Νέα Αθηναϊκή Σχολή και η γενιά του 1880 όπου ο αντιπροσωπευτικότερος όλων θεωρείται ο μεγάλος Κωστής Παλαμάς. Ο ρομαντισμός πέφτει σε παρακμή και μαζί του η καθαρεύουσα. Το νέο ρεύμα της εποχής είναι ο Παρνασσισμός και η γλώσσα η δημοτική. Σπουδαία έργα του Κωστή Παλαμά, "ο Τάφος", "ο Δωδεκάλογος του Γύφτου"κ.ά
Μεγάλοι ποιητές της γενιάς του 1880. Στα δεξιά της σύνθεσης απεικονίζεται ο Α. Προβελέγγιος να διαβάζει κάποιο ποίημά του, ενώ από τα αριστερά προς τα δεξιά διακρίνονται οι Γ. Στρατήγης, Γ. Δροσίνης, I. Πολέμης, K. Παλαμάς (στο κέντρο) και Γ. Σουρής
(Γ. Ροϊλός, Οι ποιητές (π. 1919). Λάδι σε μουσαμά, 130 εκ. x 170 εκ.)
(Γ. Ροϊλός, Οι ποιητές (π. 1919). Λάδι σε μουσαμά, 130 εκ. x 170 εκ.)
- Η Λογοτεχνία μετά το 1880, όπου δεσπόζει το ηθογραφικό διήγημα, εκείνο δηλ. που περιγράφει την ελληνική ύπαιθρο και τους απλοϊκούς κατοίκους της. Εισηγητής του ηθογραφικού διηγήματος είναι ο Γεώργιος Βιζυηνός όπου το διήγημα του "Το αμάρτημα της μητρός μου " αποτελεί και το πρώτο καθαυτό νεοελληνικό διήγημα. Πάρα πολλοί οι διηγηματογράφοι της εποχής. Δύο από αυτούς ξεχώρισαν : ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης με την καθαρεύουσα και τα σπουδαία "Όνειρο στο κύμα", "Ρεμβασμός το Δεκαπενταύγουστο" και "Η Φόνισσα" και ο Ανδρέας Καρκαβίτσας με πιο προσιτή γλώσσα και τα περίφημα διηγήματά του: "Ο Ζητιάνος" και "Τα λόγια της Πλώρης"
Το 1888 έχουμε την εμφάνιση του Γιάννη Ψυχάρη που άσκησε αποφασιστική επίδραση όχι μόνο στη λογοτεχνία αλλά και γενικότερα στην πνευματική ζωή της Ελλάδας.
Η δημοτική γλώσσα που είχε πια ολοκληρωτικά επικρατήσει στην ποίηση, γενικεύεται και στην πεζογραφία. Δίκαια λοιπόν χαρακτηρίζεται και ως αρχηγός του "δημοτικισμού"
Η δημοτική γλώσσα που είχε πια ολοκληρωτικά επικρατήσει στην ποίηση, γενικεύεται και στην πεζογραφία. Δίκαια λοιπόν χαρακτηρίζεται και ως αρχηγός του "δημοτικισμού"
Και ενώ ο Παλαμάς μεσουρανεί και επηρεάζει την ποίηση και την πνευματική ζωή στην Ελλάδα σε μια απομονωμένη περιοχή του ελληνισμού, στην Αλεξάνδρεια δημιουργεί το έργο του ένας ποιητής που έμελλε στα κατοπινά χρόνια να πάρει αυτός την κεντρική θέση στη νεοελληνική ποίηση και να επηρεάσει όλη τη νεώτερη εξέλιξη της έως τις μέρες μας. Ο ποιητής αυτός είναι ο Κωνσταντίνος Καβάφης. Με θεματολογία ελληνορωμαϊκή, βυζαντινή, ελληνιστική, με ειρωνεία και σαρκασμό σε όλα τα έργα του και χρησιμοποιώντας μεικτή γλώσσα γίνεται γνωστός σε όλο τον κόσμο με το ιδιότυπο έργο του.
Άλλοι σπουδαίοι ποιητές ήταν ο Άγγελος Σικελιανός, ο Κωνσταντίνος Βάρναλης, ο Κωνσταντίνος Ουράνης, ο Κωνσταντίνος Καρυωτάκης
Η προτομή του Χαλεπά στην αυλή του σπιτιού του στον Πύργο της Τήνου
Σημαντική ανάπτυξη παρουσίασαν στην μετεπαναστατική Ελλάδα και οι επιστήμες με τις τέχνες.
- Στην Αρχιτεκτονική η τάση που επικρατεί είναι του "κλασικισμού" γι αυτό τα κτίρια λέγονται "νεοκλασικά", από την αρχαία αρχιτεκτονική
- Στη μουσική διακρίθηκαν ο Μανόλης Καλομοίρης, ο Νικόλαος Σκαλκώτας και ο Νικόλαος Μάντζαρος που μελοποίησε τον Εθνικό μας Ύμνο
- Στη Λαογραφία ξεχωρίζει ο Νικόλαος Πολίτης και οι αποστομωτικές απαντήσεις που έδωσε σε όσους αμφισβητούσαν την καταγωγή των Ελλήνων και έλεγαν ότι ήταν Σλαβική(Φαλμεράιερ)
- Στη Ζωγραφική και στη Γλυπτική εμφανίστηκαν αξιόλογοι ζωγράφοι όπως ο Νικόλαος Γύζης, Νικηφόρος Λύτρας και από τους γλύπτες ξεχωρίζει ο Γιαννούλης Χαλεπάς από την Τήνο
Η προτομή του Χαλεπά στην αυλή του σπιτιού του στον Πύργο της Τήνου
- Τέλος στη Γλωσσολογία οι δυο πρεσβευτές της που ξεχωρίζουν είναι ο Γεώργιος Χατζιδάκις στην καθαρεύουσα και ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης στη δημοτική.
