ΠΩΣ ΒΛΕΠΟΥΜΕ

Τα μάτια μας λειτουργούν όπως περίπου και η φωτογραφική μηχανή:

Η οπή της φωτογραφικής μηχανής αντιστοιχεί με την κόρη του ματιού μας, ο φακός που διαθέτει μια φωτογραφική μηχανή αντιστοιχεί με τον κρυσταλλοειδή φακό του ματιού και το φωτογραφικό φιλμ με τον αμφιβληστροειδή χιτώνα.
Απλά το φωτογραφικό φιλμ είναι επίπεδο ενώ ο αμφιβληστροειδής χιτώνας καμπύλος. Και όπως σχηματίζονται ανεστραμμένα τα είδωλα στο φιλμ έτσι σχηματίζονται και στον αμφιβληστροειδή χιτώνα.

Πιο αναλυτικά, οι ακτίνες περνούν από την κόρη του ματιού, πέφτουν στον κρυσταλλοειδή φακό, ο οποίος όπως είπαμε μπορεί να αλλάζει σχήμα ώστε να εστιάζει καλύτερα το φως. Όταν το αντικείμενο βρίσκεται κοντά στο μάτι μας αυτός γίνεται πιο παχύς ενώ όσο απομακρύνεται, λεπταίνει. Ο φακός είναι συγκεντρωτικός και έτσι προσαρμόζεται ώστε το αντικείμενο να σχηματιστεί στη σωστή θέση δηλαδή ανεστραμμένο και μικρότερο πάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα

Διαδραστικά

ΚΛΙΚ

ΚΛΙΚ

Αλλά τότε γιατί δεν τα βλέπουμε όλα ανάποδα και μικρά;

Η εξήγηση οφείλεται στο όργανο που έχει αναπτύξει ο άνθρωπος και τον κάνει να διαφέρει από τα άλλα έμβια όντα, τον εγκέφαλο.
Συγκεκριμένα από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα, που αποτελείται από εκατομμύρια κύτταρα ευαίσθητα στο φως, το οπτικό σήμα μετατρέπεται σε ηλεκτρικό και διοχετεύεται μέσω του οπτικού νεύρου στον εγκέφαλο. Εκεί, τα ηλεκτρικά σήματα αποκωδικοποιούνται και αναγνωρίζονται ως εικόνες

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ

Είπαμε παραπάνω ότι ο κρυσταλλοειδής φακός του ματιού μας μπορεί και αλλάζει σχήμα, ανάλογα με το πού βρίσκεται το αντικείμενο ώστε να εστιάζει καλύτερα. Επίσης ότι συγκεντρώνει τις ακτίνες και σχηματίζεται το είδωλο στη σωστή θέση, δηλαδή στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Αυτό όμως δε συμβαίνει πάντα, λόγω κάποιων παθήσεων του ματιού. Σε αυτές τις περιπτώσεις το πρόβλημα διορθώνεται με τη χρήση κατάλληλων φακών επαφής ή γυαλιών. Πιο αναλυτικά, όσοι έχουν μυωπία, το είδωλο σχηματίζεται μπροστά από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα και βλέπουν έτσι θολά τα αντικείμενα που είναι μακριά τους. Η μυωπία διορθώνεται με αποκλίνοντες φακούς.

Αντίθετα, όσοι έχουν πρεσβυωπία, το είδωλο σχηματίζεται πίσω από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα και βλέπουν έτσι θολά τα αντικείμενα που είναι κοντά τους. Εμφανίζεται συνήθως σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα που, λόγω ηλικίας ο κερατοειδής χιτώνας έχασε την ελαστικότητά του και δε μπορεί να κατευθύνει σωστά τις ακτίνες. Η πρεσβυωπία διορθώνεται με συγκλίνοντες φακούς.

Μια τρίτη πάθηση είναι ο αστιγματισμός. Αυτός παρουσιάζεται, όταν ο κερατοειδής χιτώνας, αντί να είναι απόλυτα ομαλός είναι ακανόνιστος, οπότε οι ακτίνες μπαίνουν ακανόνιστα στο μάτι και βλέπουμε θολά.

Ο γραπτός λόγος είναι βασικό μέσο επικοινωνίας. Έτσι λοιπόν ακόμα και άνθρωποι που στερούνται όρασης έχουν βρει τόπο για να μπορούν να γράφουν και να διαβάζουν. Αυτό το πετυχαίνουν με την αφή. "Διαβάζουν" δηλαδή, ακουμπώντας το δάχτυλό τους πάνω σε ανάγλυφα γράμματα. Η γραφή αυτή ονομάζεται σύστημα Μπράιγ και είναι το σύστημα γραφής των τυφλών.
Το όνομά του οφείλεται στον εφευρέτη του, Λουδοβίκο Μπράιγ (γαλλ. Louis Braille).

Ο Λουί είχε τυφλωθεί πολύ μικρός και δεν ήταν ευχαριστημένος γιατί το σύστημα ανάγνωσης που χρησιμοποιούσαν οι τυφλοί ήταν δύσχρηστο με χοντρούς χαρακτήρες. Έτσι βάλθηκε να δημιουργήσει ένα καινούριο ειδικό αλφάβητο για τυφλούς. Του πήρε πέντε χρόνια αλλά στο τέλος τα κατάφερε.

Αυτό το αλφάβητο που έφτιαξε ο Μπράιγ ήταν μια αντικατάσταση του γραμματικού αλφάβητου με ανάγλυφες στιγμές, που με διάφορους συνδυασμούς αποδίδουν ένα κείμενο. Ο τυφλός μπορεί μ’ αυτό το σύστημα να διαβάζει ψηλαφώντας τις στιγμές με το δάχτυλο, δηλαδή έχουμε ανάγνωση με την αφή.

Το σύστημα Μπράιγ έχει έξι ανάγλυφες κουκκίδες σαν το κεφαλάκι μιας καρφίτσας. Είναι τοποθετημένες ανά τρεις και μ’ αυτές γίνονται 63 συνδυασμοί, που αντιστοιχούν στα γράμματα και τους αριθμούς. Η γραφή Μπράιγ διαβάζεται από αριστερά προς τα δεξιά και από πάνω προς τα κάτω, όπως ακριβώς και η γραφή των «βλεπόντων».

ΠΩΣ ΒΛΕΠΟΥΜΕ - ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΚΛΙΚ