Η ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗ

Το 1932 έγινε το πρώτο φράγμα στο Λιθότοπο και τα νερά του Στρυμόνα σχημάτισαν ένα τεχνητό ταμιευτήρα νερού.



Τα αβαθή νερά, η πλούσια βλάστηση και οι ήπιες κλίσεις του ανάγλυφου συντέλεσαν στο να διατηρηθεί και ίσως να αυξηθεί ο ανεκτίμητος φυσικός πλούτος. Από το 1971 ο υγρότοπος είναι ένας από αυτούς που προστατεύονται με την Διεθνή Σύμβαση Ραμσάρ. Το 1982 το φράγμα ψηλώνει και η λίμνη μεγαλώνει δραματικά. Το νερό φαίνεται να είναι τώρα επαρκές για τις ανάγκες της άρδευσης των λιβαδιών του κάμπου των Σερρών.

Η μάχη με τον άνθρωπο όμως, αρχίζει. Η εποχιακή άνοδος της στάθμης του νερού πάνω απο κάποια όρια θέτει σε κίνδυνο τις μοναδικές ποιότητες του βιότοπου. Οι καλαμιώνες μειώνονται, οι ιτιές στο παρυδάτιο δάσος πεθαίνουν. Οι φωλιές στις αμμούδες και τα λασποτόπια στο εσωτερικό δέλτα του Στρυμόνα καταστρέφονται.

Η Κερκίνη αποτελεί σπάνιο παράδειγμα όπου η παρέμβαση του ανθρώπου με τη δημιουργία ενός τεχνητού φράγματος επαναπροσδιόρισε τις ισορροπίες ενός οικοσυστήματος, αποδίδοντας πολλαπλά οφέλη σε μια περιοχή. Έτσι ο υγρότοπος σήμερα θεωρείται ότι συνδυάζει τις εξής λειτουργίες:

• Αντιπλημμυρική: Το μεγαλύτερο τμήμα του κάμπου των Σερρών που είναι από τους πιο παραγωγικούς της χώρας αρδεύεται κυρίως από την λίμνη.
• Αλιευτική: είναι από τις πλουσιότερες σε ψάρια λίμνη της χώρας.
• Βιοποικιλότητα: η λίμνη, η βλάστηση και η άφθονη τροφοληψία προσφέρουν καταφύγιο σε πολλά είδη άγριας ζωής.
• Αναψυχή-Οικοτουρισμός: μπορεί να προσφέρει ξεκούραση, γαλήνη και ηρεμία στον επισκέπτης και να αποτελέσει πόλο έλξης ήπιων τουριστικών και οικολογικών δραστηριοτήτων.
• Οικονομική: o υγρότοπος είναι πηγή σημαντικού εισοδήματος για γεωργούς κτηνοτρόφους και ψαράδες. Με την ανάπτυξη του Οικο-αγροτουρισμού θα ευδοκιμήσουν και νέα επαγγέλματα.
• Επιστημονική: πεδίο επιστημονικής έρευνας για τους υγρότοπους, τη διαχείρισή τους και τις ανθρωπογενείς επιδράσεις πάνω στις λειτουργίες τους.
• Εκπαιδευτική - Αγωγή: ο υγρότοπος και η ευρύτερη περιοχή προσφέρονται για περιβαλλοντική εκπαίδευση και αγωγή σε μαθητές και ενήλικες φέρνοντας σε άμεση επαφή τον άνθρωπο με την φύση.

Στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης έχουν καταγραφεί 58 είδη θηλαστικών, 12 είδη ερπετών, 31 είδη ψαριών και περισσότερα από 300 είδη πουλιών. Η λίμνη Κερκίνη αποτελούσε από πολύ παλιά το φυσικό καταφύγιο των μεταναστευτικών πουλιών και στους καλαμιώνες της συμβίωναν αρμονικά χιλιάδες υπάρξεις.

Ροδοπελεκάνοι και αργυροπελεκάνοι,

λευκοτσιχνιάδες και σταχτοτσικνιάδες,

κρυπτοτσικνιάδες και κορμοράνοι,

χαλκόκοτες και χουλιαρομύτες,

μελισσοφάγοι και νυχτοκόρακες,

λαγγόνες,

τσίφτηδες και ψαραετοί και άλλοι αετοί,

αναπνέουν, πετούν, κολυμπούν, όλα εκεί, μέσα και γύρω απο τη λίμνη Κερκίνη.

Η διατήρηση αυτών των χαρακτηριστικών παρά τις ανθρώπινες παρεμβάσεις σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην πλούσια βλάστηση, τις ήπιες κλίσεις του ανάγλυφου και τα αβαθή νερά της λίμνης. Ξεχωριστή για την περιοχή και σπάνια πλέον για όλη την Ελλάδα είναι η παρουσία των βουβαλιών που βόσκουν στα υγρολίβαδα κοντά στις όχθες του ποταμού και αποτελούν το 80% του συνολικού πληθυσμού που συναντάται στην χώρα μας. Οι αγέλες των βουβαλιών είναι από τα θέματα που ιδιαίτερα απολαμβάνουν και απαθανατίζουν οι ερασιτέχνες φωτογράφοι που ούτως η άλλως έχουν γύρω τους εκατοντάδες επιλογές εικόνων.

Τα υπόλοιπα από κοντά...

ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ

Ο Κωστής Παλαμάς (Πάτρα, 1859 - Αθήνα, 1943) ήταν ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ιστορικός και κριτικός της λογοτεχνίας. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, με σημαντική συνεισφορά στην εξέλιξη και ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης. Αποτέλεσε κεντρική μορφή της λογοτεχνικής γενιάς του 1880, πρωτοπόρος, μαζί με τον Νίκο Καμπά και τον Γεώργιο Δροσίνη, της αποκαλούμενης Νέας Αθηναϊκής (ή Παλαμικής) σχολής.

Ο Παλαμάς ήταν ένας από τους πολυγραφότερους Έλληνες λογοτέχνες και πνευματικούς ανθρώπους. Δημοσίευσε συνολικά σαράντα ποιητικές συλλογές καθώς και θεατρικά έργα, κριτικά και ιστορικά δοκίμια και βιβλιοκριτικές.

Πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου του 1943, έπειτα από σοβαρή ασθένεια, 40 ημέρες μετά τον θάνατο της συζύγου του (τον οποίο δεν είχε πληροφορηθεί επειδή και η δική του υγεία ήταν σε κρίσιμη κατάσταση). Η κηδεία του έμεινε ιστορική καθώς, μπροστά σε έκπληκτους Γερμανούς κατακτητές, χιλιάδες κόσμος τον συνόδευσε στην τελευταία του κατοικία, στο Α΄ νεκροταφείο Αθηνών, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο.



Η οικία του Παλαμά στην Πάτρα σώζεται ως σήμερα, στην οδό Κορίνθου. Σήμερα στεγάζεται εκεί το Ίδρυμα Κωστή Παλαμά.



Παρατήρησε τις παρακάτω εικόνες. Με ποιο από τα σπίτια μοιάζει με αυτό που θα ήθελε να έχει ο ποιητής;







Δραστηριότητα:

Διάβασε το παρακάτω Τετράστιχο του Κ. Παλαμά και βρες κοινά στοιχεία με το ποίημα του μαθήματός μας

"Στην αργατιά, στη χωριατιά το χιόνι, η γρίπη, η πείνα, οι λύκοι,
ποτάμια, πέλαγα, στεριές, ξολοθρεμός και φρίκη.
Χειμώνας άγριος. Κι η φωτιά, καλοκαιριά στην κάμαρά μου.
Ντρέπομαι για τη ζέστα μου και για την ανθρωπιά μου."

ΟΡΥΚΤΟΙ ΑΝΘΡΑΚΕΣ - ΕΝΑ ΠΟΛΥΤΙΜΟ ΣΤΕΡΕΟ

Οι ορυκτοί άνθρακες σχηματίστηκαν πριν εκατομμύρια χρόνια, όταν μεγάλα δάση καταπλακώθηκαν εξαιτίας μεγάλων φυσικών καταστροφών, όπως μεγάλης έντασης σεισμοί.

Με το πέρασμα των χρόνων το ξύλο απανθρακώθηκε λόγω της υψηλής θερμοκρασίας του εσωτερικού της γης και δημιουργήθηκαν οι ορυκτοί άνθρακες. Η διαδικασία αυτή λέγεται απανθράκωση.

Οι γαιάνθρακες αυτοί που σχηματίστηκαν στο υπέδαφος της γης, δεν έχουν όλοι την ίδια μορφή. Η μορφή τους καθορίστηκε από το χρόνο που απαιτήθηκε να σχηματιστούν, τη θερμοκρασία και την πίεση που επικρατούσαν .
Η πιο συνηθισμένη μορφή ορυκτών ανθράκων είναι οι άμορφοι άνθρακες. Λέγονται έτσι γιατί τα μόρια τους είναι διατεταγμένα με άτακτο τρόπο στη μάζα τους. Η περιεκτικότητά τους σε άνθρακα εξαρτάται από το χρόνο που έμειναν θαμμένοι στο υπέδαφος και από τις συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας . Ανάλογα με την περιεκτικότητά τους σε άνθρακα, διακρίνονται σε:

• ανθρακίτη με περιεκτικότητα σε καθαρό άνθρακα πάνω από 90%

• λιθάνθρακα με περιεκτικότητα σε καθαρό άνθρακα 70-90%

• λιγνίτη με περιεκτικότητα 50-70%

• τύρφη με περιεκτικότητα λιγότερη από 50%

Δες τι είχαμε πει πέρσι για λιγνίτες και λιγνιτωρυχεία .Δες και το ανάλογο βίντεο. ΚΛΙΚ



Οι άμορφοι άνθρακες χρησιμοποιούνται κυρίως ως καύσιμα. Κατά την καύση η χημική ενέργεια του καυσίμου μετατρέπεται σε θερμότητα ή ηλεκτρική ενέργεια. Όσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα σε άνθρακα τόσο περισσότερη είναι η η ενέργεια που αποδίδει κατά την καύση του.
Καταλαβαίνεις λοιπόν ότι περισσότερη ενέργεια κατά την καύση δίνει ο ανθρακίτης και τη λιγότερη η τύρφη.
Υπάρχουν όμως και οι κρυσταλλικοί άνθρακες που χαρακτηρίζονται από κανονικές δομές των μορίων τους.


Τέτοιος είναι ο γραφίτης που γνωρίζουμε όλοι από το μολύβι αλλά και το διαμάντι που είναι το πιο σκληρό υλικό στη φύση και πολύτιμο, ανάλογο βέβαια με την καθαρότητα, το χρώμα, τη μάζα και το κόψιμό του.
Σήμερα η εξόρυξη του ορυκτού άνθρακα γίνεται είτε επιφανειακά, σε βάθος έως 30 μ. ή σε ορυχεία(υπόγεια) σε βάθος που κυμαίνεται από 200-300 μ. και πολλές φορές και 1000 μ. κάτω από την επιφάνεια της γης.

• Για την επιφανειακή εξόρυξη συνήθως απομακρύνονται τα χώματα και στη συνέχεια συλλέγεται ο ορυκτός άνθρακας και μεταφέρεται με ταινιόδρομους .

• Για τη υπόγεια εξόρυξη κατασκευάζονται ανελκυστήρες, με τους οποίους μεταφέρονται οι εργάτες στο βάθος που χρειάζεται και στοές που διασχίζονται από μικρά βαγόνια που μεταφέρουν τον άνθρακα. Είναι τα λεγόμενα ανθρακωρυχεία όπου και το κόστος κατασκευής είναι πολύ μεγάλο αλλά και οι συνθήκες εργασίας επικίνδυνες και ανθυγιεινές.

Οι ανθρακωρύχοι δουλεύουν σε πολύ δύσκολες συνθήκες χωρίς φυσικό φωτισμό, χωρίς επαρκή αερισμό και με πολλή υγρασία που τους προκαλεί πολλά αναπνευστικά προβλήματα.

Και λίγο γέλιο...

ΜΑΓΙΚΑ ΤΕΤΡΑΓΩΝΑ

Μαγικό τετράγωνο λέγεται ένας πίνακας, μεγέθους n x n που περιέχει όλους τους φυσικούς αριθμούς και έχει την ιδιότητα: Το άθροισμα των στηλών, των γραμμών (και των διαγωνίων) είναι σταθερό.

ΚΛΙΚ

ΚΛΙΚ

ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΩΣ ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ

Όπως βλέπεις στο παραπάνω διάγραμμα κατά την πρωτογενή επεξεργασία των χημικών ενώσεων που αποτελούν το αργό πετρέλαιο, τα προϊόντα χρησιμοποιούνται είτε σαν καύσιμα, είτε σαν πρώτες ύλες, που με τη σειρά τους σε μια δευτερογενή επεξεργασία παίρνουμε πλήθος προϊόντων που ονομάζονται πετροχημικά. Τα κυριότερα είναι τα πλαστικά, οι συνθετικές υφάνσιμες ύλες, τα ελαστικά, τα απορρυπαντικά, τα καλλυντικά, τα μονωτικά, τα χρώματα, τα φάρμακα κλπ

Αυτά τα προϊόντα είναι χρήσιμα γιατί έχουν κάποιες ειδικές ιδιότητες. Τα πλαστικά π. χ. είναι ανθεκτικά και χρησιμοποιούνται σε πολλές εφαρμογές. Τα απορρυπαντικά εξαλείφουν λεκέδες, χωρίς να καταστρέφουν τα ρούχα κλπ.

Τα πετροχημικά ανήκουν στη λεγόμενη βαριά βιομηχανία και βαρύνουν σημαντικά το περιβάλλον. Από την άλλη μεριά η λειτουργία τους όμως αποφέρει σημαντικά κέρδη στην οικονομία του κράτους, γιατί μειώνονται οι εισαγωγές σε προϊόντα ευρείας κατανάλωσης.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει επίσης να δείχνουμε στην καθαριότητα του περιβάλλοντος από τους τόννους σκουπιδιών από πλαστικό που συγκεντρώνονται καθημερινά, αφού πολλές συσκευασίες είναι μιας χρήσης και καταλήγουν στα σκουπίδια. Το φαινόμενο είναι ακόμα πιο έντονο στις μεγαλουπόλεις και θα πρέπει να ληφθούν όλα τα κατάλληλα μέτρα ώστε να αποφευχθεί η μόλυνση του περιβάλλοντος (μείωση χρήσης, ανακύκλωση, εναλλακτικά προϊόντα,

ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΕΚΑΔΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

Δες παραδείγματα πρόσθεσης δεκαδικών ΚΛΙΚ, και αφαίρεσης ΚΛΙΚ

Πρόσθεση και αφαίρεση δεκαδικών ΚΛΙΚ

Διάλεξε το σωστό αποτέλεσμα ΚΛΙΚ

Επέλεξε, αντέγραψε,επικόλλησε, λύσε και στείλε με email ΚΛΙΚ ΚΛΙΚ

ΠΑΙΧΝΙΔΙ - ΜΠΑΣΚΕΤ

Κάνε σωστά τις αφαιρέσεις και βάλε καλάθι ΚΛΙΚ

Κάνε σωστά τις προσθέσεις και βάλε καλάθι ΚΛΙΚ

ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΩΣ ΠΗΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Το πετρέλαιο είναι μία πηγή ενέργειας που καλύπτει πάνω από το 50% των ενεργειακών μας αναγκών, αλλά δυστυχώς τα αποθέματά του είναι περιορισμένα . Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για λιγότερο από 80 χρόνια ότι θα τελειώσει. Και όταν λέμε θα εξαντληθεί, δε λέμε και 100%, απλώς, η εξόρυξή του θα γίνει τόσο ακριβή που θα υποχρεωθούμε να το εγκαταλείψουμε ως πηγή ενέργειας.

Το πετρέλαιο μετατρέπεται σε:

• ηλεκτρική ενέργεια(θερμοηλεκτρικά εργοστάσια)

Έχει σοβαρά μειονεκτήματα αφού ρυπαίνει την ατμόσφαιρα με διοξείδιο του άνθρακα και οξείδια του θείου και του αζώτου

Δες στην κινούμενη εικόνα πώς μολύνεται η ατμόσφαιρα και ποια μέτρα προστασίας μπορούν να ληφθούν ΚΛΙΚ

Εκτύπωσε και ζωγράφισε αν θες την εικόνα ΚΛΙΚ

• θερμαίνει(κεντρική θέρμανση)

• κινεί μηχανές(αυτοκίνητα, μηχανάκια, φορτηγά, αεροπλάνα, πλοία κλπ)

Παρατήρησε τι συμβαίνει στην κινούμενη εικόνα και εξήγησε ποιο είναι το σωστό ΚΛΙΚ

Αν θες ζωγράφισε και αυτή την εικόνα ΚΛΙΚ

• μαγειρεύει(καμινέτο - παλιότερα και κουζίνες υγραερίου)

Ο ΑΞΟΝΑΣ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΓΗΣ-ΗΜΕΡΑ ΚΑΙ ΝΥΧΤΑ

Ημέρα λέμε το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ένας τόπος φωτίζεται από τον ήλιο. Εκείνο το διάστημα που δε φωτίζεται από τον ήλιο λέγεται νύχτα.

Το φαινόμενο της μέρας και της νύχτας οφείλεται στην περιστροφή της Γης γύρω από τον άξονά της. Έτσι κάθε φορά που ένα τμήμα της Γης φωτίζεται, λέμε ότι βρίσκεται απέναντι από τον ήλιο, ενώ το το τμήμα της Γης που δε φωτίζεται βρίσκεται στο σκοτάδι. Οι τόποι φωτίζονται ο ένας μετά τον άλλο και έτσι τη μέρα διαδέχεται η νύχτα.

Άνοιξε το λογισμικό google earth και από το μενού Προβολή επέλεξε "ήλιος". Θα δεις ότι το Google Earth εμφανίζει το τρέχον επίπεδο του φωτός της ημέρας στην τοποθεσία που προβάλλεται.

Πατώντας μάλιστα από το ρυθμιστικό χρόνου το ανάλογο κουμπί μπορείς να δημιουργήσεις μια κίνηση της αλληλουχίας.(εναλλαγή μέρας-νύχτας)

Η διάρκεια της μέρας και της νύχτας δεν είναι πάντα ίδια σε όλους τους τόπους. Αυτό οφείλεται στη μικρή κλίση του άξονα της Γης. Στον ισημερινό π. χ. όλο το χρόνο η διάρκεια μέρας - νύχτας είναι ίση(12 ώρες). Αυτό συμβαίνει στους άλλους τόπους-εκτός των πόλων- μόνο κατά την εαρινή(21/3) και φθινοπωρινή ισημερία(23/9). Στο βόρειο ημισφαίριο τη μεγαλύτερη διάρκεια ημέρας την έχουμε το καλοκαίρι(21/6) και τη μεγαλύτερη διάρκεια νύχτας το χειμώνα(21/12)

Στην κλίση που έχει ο άξονας της Γης, οφείλεται και η δημιουργία των εποχών.

ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΑ

Δες τη μέρα και νύχτα της Γης, πότε νυχτώνει και ξημερώνει σε κάθε μέρος της ανάλογα με τον μήνα. Έλεγξε τη σχετική ημερομηνία για τη μεγαλύτερη και μικρότερη μέρα και νύχτα. Πειραματίσου διαδραστικά ΚΛΙΚ

Δες αυτή τι στιγμή ποια μερη της Γης έχουν μέρα και ποια νύχτα ΚΛΙΚ

Διάβασε τον παρακάτω μύθο και απάντησε την άσκηση 4 του Τετραδίου Εργασιών, εκτός αν γνωρίζεις εσύ κάποιον άλλο μύθο.




Δραστηριότητα(email)

Ο παρακάτω πίνακας έχει ως τίτλο "Η πτώση του Φαέθοντος". Ψάξε να βρεις ποιος είναι ο Φαέθων και σε τι αναφέρεται ο πίνακας.