Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΣΩΣΕΙ ΤΗΝ ΠΟΛΗ(ΔΕΙΓΜΑ - ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ)

ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Ποιες κατασκευές σύμφωνα με το κείμενο, κάνουν οι άνθρωποι και ποιες δημιουργεί η φύση;

ΚΛΙΚ

 

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ανθρώπινων κατασκευών που μπορούν να συγκριθούν με κατασκευές άλλων ζωντανών οργανισμών.
Βρες τα κοινά στοιχεία των παρακάτω ζευγαριών

Ποια υλικά χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για τις κατασκευές τους; Δες την παρακάτω εικόνα. Είναι κάποιο υλικό που δε γνωρίζεις; Ποιο συναντήσαμε στην ενότητα "Ήχος" της Φυσικής;

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

Να περιγράψεις το Λευκό Πύργο της Θεσσαλονίκης, ή μια γέφυρα κλπ

Όταν περιγράφεις κτίρια (παράγραφο - έκθεση) προσπάθησε να ακολουθείς την παρακάτω δομή:

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ - ΠΡΟΛΟΓΟΣ :

• Πού βρίσκεται
• Πότε κατασκευάστηκε ( αν γνωρίζουμε και τον κατασκευαστή )
• Ποιος ο σκοπός της κατασκευής

ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ - ΚΥΡΙΟ ΘΕΜΑ :

• Εξωτερική περιγραφή - σχήμα , μέγεθος , χρώμα , υλικά κατασκευής ,εμφάνιση από μακριά
• Εσωτερική περιγραφή – πώς είναι από μέσα , λειτουργία , χώροι και έπιπλα
• Χρησιμότητα – τι μας προσφέρει , χρήση από τους ανθρώπους
• Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
• Διαφορετική εικόνα σε ειδικές περιπτώσεις ( γιορτή , χιόνι κτλ. )

ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ - ΕΠΙΛΟΓΟΣ:

• Η γνώμη σου για το κτίριο, σχέση με το κτίριο
  
• Χρησιμότητα για τους ανθρώπους και το περιβάλλον
• Συναισθήματα δικά σου και όσων το χρησιμοποιούν

Η ΨΗΛΟΤΕΡΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΚΛΙΚ

  ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΖΩΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ 


Να περιγράψεις μια φωλιά μυρμηγκιών

Πού είναι φτιαγμένη, πώς είναι, πώς τη φτιάχνουν κλπ. Πρόσεξε. Τις πληροφορίες που θα βρεις να τις επεξεργαστείς και να γράψεις μόνο όσες χρειάζονται

Δες κι αυτό: 

Οι πόλεις των μυρμηγκιών

ΚΛΙΚ 

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ
 

Όπως βλέπεις και στην παραπάνω εικόνα για να μετατρέψουμε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική:

• μετατρέπουμε το ρήμα από την ενεργητική σύνταξη στην παθητική
• το αντικείμενο από την αιτιατική πτώση που βρίσκεται γίνεται υποκείμενο του παθητικού ρήματος (σε ονομαστική)
• το υποκείμενο γίνεται ποιητικό αίτιο

Το ποιητικό αίτιο σχηματίζεται με την πρόθεση από και την αιτιατική του ονόματος και φανερώνει από ποιον ή από τι προέρχεται αυτό που εκφράζει το ρήμα.

Παράδειγμα:

Ο υδραυλικός επισκεύασε τη βρύση > ενεργητική σύνταξη

Η βρύση επισκευάστηκε από τον υδραυλικό > παθητική σύνταξη

Την αντίθετη ενέργεια ακολουθούμε όταν θέλουμε να μετατρέψουμε από παθητική σε ενεργητική σύνταξη

ΑΣΚΗΣΗ

Στις προτάσεις του κειμένου που είναι με πράσινο χρώμα να μετατρέψεις την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. Γράψε και ποιο είναι το Υποκείμενο, το Αντικείμενο και το Ποιητικό Αίτιο

ΚΛΙΚ

25 ΜΑΡΤΙΟΥ

Ποιες ήταν οι σημαίες - λάβαρα της ελληνικής επανάστασης μέχρι σήμερα; ΚΛΙΚ

Πώς πέθαναν γνωστοί αγωνιστές της επανάστασης του 1821; ΚΛΙΚ

Δείτε από το Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο σκηνές από εορτασμό 25ης Μαρτίου του 1955, 1965, 1971 και 1974 με σπάνιες σκηνές - ντοκουμέντα

 

ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ (ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ)

Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός γεννήθηκε το 1798 στη Ζάκυνθο. Το 1807 πήγε μαζί με το δάσκαλό του Σάντο Ρόσι στη Βενετία για σπουδές. Γρήγορα όμως εκδήλωσε και την ποιητική του κλίση γράφοντας στίχους στα ιταλικά. Το 1818 γύρισε στη Ζάκυνθο και καθώς ήταν επηρεασμένος από τα ιταλικά, συνέχισε να γράφει ποιήματα στην ιταλική γλώσσα. Το 1822 όμως γνώρισε το Σπυρίδωνα Τρικούπη ο οποίος τον παρότρυνε να γράψει και στην ελληνική και μάλιστα στη δημοτική. Το πρώτο ποίημα του Σολωμού στα ελληνικά ήταν η "Ξανθούλα". Από τότε αφιερώθηκε αποκλειστικά στη λογοτεχνία. Ούτε παντρεύτηκε, ούτε δούλεψε ποτέ γιατί δεν είχε βιοποριστικό πρόβλημα.. Από το πρωί μέχρι το βράδυ η μοναδική του ενασχόληση ήταν το διάβασμα και το γράψιμο. Το 1828 ο Σολωμός εγκατέλειψε την Ζάκυνθο και πήγε στην Κέρκυρα. Ωστόσο η Κέρκυρα θα σταθεί αφορμή να αλλάξει τρόπο ζωής. Εκεί κλονίστηκε η υγεία του και τελικά στις 21 Φεβρουαρίου 1857 νικήθηκε απ' το χάρο. Η φήμη του ήταν τόσο μεγάλη που τη μέρα του θανάτου του κηρύχτηκε δημόσιο πένθος.
 

Ο τάφος του Διονύσιου Σολωμού στη Ζάκυνθο

Το ποίημα του "Ύμνος εις την Ελευθερία" αποτελεί τον εθνικό ύμνο της πατρίδας μας, ενώ οι "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι" αναφέρεται στην πολιορκία του Μεσολογγίου από τους Τούρκους και τις δυσκολίες των υπερασπιστών της πόλης.

Χειρόγραφο του Σολωμού από τους Ελεύθερους Πολιορκημένους

Ελεύθεροι Πολιορκημένοι
Σχεδίασμα Β΄ (αποσπάσματα)

 

1

Άκρα του τάφου σιωπή στον κάμπο βασιλεύει·
Λαλεί πουλί, παίρνει σπυρί, κι’ η μάνα το ζηλεύει.
Tα μάτια η πείνα εμαύρισε· στα μάτια η μάνα μνέει·
Στέκει ο Σουλιώτης ο καλός παράμερα και κλαίει:
«Έρμο τουφέκι σκοτεινό, τί σ’ έχω γω στο χέρι;
Oπού συ μούγινες βαρύ κι’ ο Aγαρηνός το ξέρει.»

 

2

(Το Μεσολόγγι έπεσε την άνοιξη. Ο ποιητής παρουσιάζει τη Φύση τη στιγμή που είναι πολύ ωραία, σα μια δύναμη η οποία προσπαθεί να δειλιάσει τους πολιορκημένους)

Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν καί γελούνε,
κι όσ’ άνθια βγαίνουν και καρποί τόσ’ άρματα σε κλειούνε.

Λευκό βουνάκι πρόβατα κινούμενο βελάζει,
και μες στη θάλασσα βαθιά ξαναπετιέται πάλι,
π’ ολονυχτίς εσύσμιξε με τ’ ουρανού τα κάλλη.

Και μες στης λίμνης τα νερά, όπ’ έφθασε μ’ ασπούδα,
έπαιξε με τον ίσκιο της γαλάζια πεταλούδα,

που ευώδιασε τον ύπνο της μεσα στον άγριο κρίνο·
το σκουληκάκι βρίσκεται σ’ ώρα γλυκειά κι εκείνο.

Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη·
η μαύρη πέτρα ολόχρυση καί το ξερό χορτάρι.

Με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κρένει:
«Όποιος πεθάνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει».

• Ποια αντίθεση παρατηρείς στο ποίημα του μαθήματός μας;
• Ποιες εικόνες της φύσης κάνουν τον ποιητή να πει: " Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη";
• Τι σημαίνει ο τελευταίος στίχος του μαθήματός μας;

5

. . . . . . . . . . . Στην πεισμωμένη μάχη

σφόδρα σκιρτούν μακριά πολύ τα πέλαγα κι’ οι βράχοι,

Kαι τα γλυκοχαράματα, και μες στα μεσημέρια,

Kι’ όταν θολώσουν τα νερά, κι’ όταν εβγούν τ’ αστέρια.

Φοβούνται γύρου τα νησιά, παρακαλούν και κλαίνε,

Kι’ οι ξένοι ναύκληροι μακριά πικραίνονται και λένε:

«Aραπιάς άτι, Γάλλου νους, σπαθί Tουρκιάς μολύβι,

Πέλαγο μέγα βράζ’ ο εχθρός προς το φτωχό καλύβι.» 
 

7

Απόψε, ενώ είχαν τα παράθυρα ανοιχτά για τη δροσιά, μία απ’ αυτές, η νεώτερη, επήγε να τα κλείσει, αλλά μία άλλη τής ειπε: "Όχι, παιδί μου· άφησε νά ΄μπει η μυρωδιά απο τα φαγητά· είναι χρεία να συνηθίσουμε".
Κι έτσι λέγοντας εματάνοιξε το παράθυρο, και η πολλή μυρωδιά των αρωμάτων εχυνότουν μέσα κι εγιόμισε το δωμάτιο.

Και η πρώτη είπε: "Και το αεράκι μας πολεμάει".
Μία άλλη έστεκε σιμά εις το ετοιμοθάνατο παιδί της.
Και άλλη είπε χαμογελώντας, να διηγηθεί καθεμία τ' ονειρό της.

Και μία είπε: "Μου εφαινότουν ότι όλοι εμείς, άντρες και γυναίκες, παιδιά και γέροι, ήμαστε ποτάμια, ποιά μικρά, ποιά μεγάλα, κι ετρέχαμε ανάμεσα εις τόπους φωτεινούς, εις τόπους σκοτεινούς, σε λαγκάδια, σε γκρεμούς, απάνου κάτου, κι έπειτα εφθάναμε μαζί στη θάλασσα με πολλή ορμή".

Και μία δεύτερη είπε:

Εγώ 'δα δάφνες. - Κι εγώ φως ..............................

- Κι εγώ σ’ φωτιά μιαν όμορφη π’ αστράφταν τα μαλλιά της.

Και αφού όλες εδιηγήθηκαν τα ονείρατά τους, εκείνη πού ΄χε το παιδί ετοιμοθάνατο είπε: "Ιδές, και εις τα ονείρατα ομογνωμούμε, καθώς εις τή θέληση και εις όλα τ' άλλα έργα". Και όλες οι άλλες εσυμφώνησαν κι ετριγυρίσαν με αγάπη το παιδί της πού 'χε ξεψυχήσει.

Ιδού, αυτές οι γυναίκες φέρνονται θαυμαστά· αυτές είναι μεγαλόψυχες, καί λένε ότι μαθαίνουν από μας· δε δειλιάζουν, μολονότι τους επάρθηκε η ελπίδα που είχαν να γεννήσουν τέκνα για τη δόξα και για την ευτυχία. Εμείς λοιπόν μπορούμε να μάθουμε απ' αυτές και να τες λατρεύουμε έως την ύστερη ώρα.

 

ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ

ΚΛΙΚ

ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ

Η Μαντώ Μαυρογένους ήταν ηρωίδα της ελληνικής επανάστασης του 1821. Κόρη του εγκατεστημένου στην Τεργέστη Έλληνα μεγαλέμπορου Νικολάου Μαυρογένους, γεννήθηκε το 1796 στην Πάρο. Μεγαλώνει στο άνετο αστικό περιβάλλον του πατρικού σπιτιού, που την εξοπλίζει με ξεχωριστή μόρφωση και την επηρεάζει με τις ιδέες του διαφωτισμού. Η μόρφωσή της, ο εκρηκτικός χαρακτήρας της και η φλόγα για την ελευθερία της Ελλάδας την ανέδειξαν σε μια ξεχωριστή μορφή της επανάστασης.
Με την έναρξη της επανάστασης έρχεται στη Μύκονο και ξεσηκώνει τους Μυκονιάτες. Με τα καράβια που εξοπλίζει, συμμετέχει στο ναυτικό αγώνα και τις συγκρούσεις με τον τουρκικό στόλο, αλλά ξεκαθαρίζει και την ευρύτερη περιοχή από τους πειρατές. Συντηρεί με δικά της έξοδα εκτός από τα πλοία με τα πληρώματα και σώμα πεζικού. Παίρνει μέρος στις μάχες του Πηλίου, της Φθιώτιδας και της Λιβαδειάς.
Γνωρίζοντας τη γαλλική γλώσσα ήταν η συντάκτρια της συγκινητικής έκκλησης προς τις γυναίκες της Γαλλίας, ζητώντας τη συμπαράστασή τους στον αγώνα και τα δεινά των Ελλήνων.
Έδωσε για τον αγώνα 700.000 γρόσια ενώ δε δίστασε να πουλήσει ακόμα και κοσμήματά της για να περιθάλψει 2.000 Μεσολογγίτες που σώθηκαν από την Έξοδο...

Τιμήθηκε με το βαθμό του αντιστρατήγου από τον Καποδίστρια και της παραχωρήθηκε σπίτι στο Ναύπλιο. Στην απελευθερωμένη Ελλάδα, οι πολιτικές ίντριγκες του Κωλέτη έχουν σαν στόχο και τη Μαντώ. Αποσύρεται απογοητευμένη στην Πάρο το 1840, όπου πέθανε το 1848, φτωχή και λησμονημένη, έχοντας διαθέσει όλη της την περιουσία στον αγώνα της Ελλάδας για απελευθέρωση. 

• Η πατρίδα γύρισε τα πλούτη της Μαντώς "διπλά και τρίδιπλα"; Τι δείχνει αυτό από την πολιτεία προς το πρόσωπο ανθρώπων που έδωσαν τα πάντα για την πατρίδα;

Προς τιμήν της είχε κοπεί στο παρελθόν νόμισμα δύο δραχμών με τη μορφή της

Σήμερα, ένα άγαλμά της έχει στηθεί στη Μύκονο, στο παλιό λιμάνι, στη μέση της πλατείας που φέρει το όνομά της (πλατεία Μαντώς Μαυρογένους)

Εκεί βρίσκεται και "πιάτσα" ταξί και οι ξένοι αλλά και οι ΈΛληνες την ονομάζουν "πλατεία ταξί"!! Μάλιστα οι περισσότεροι δε γνωρίζουν ότι το άγαλμα ανήκει στην Ελληνίδα ηρωίδα και ούτε καν ότι υπαρχει άγαλμα...

• Τι δείχνει αυτό από σημερινούς ανθρώπους προς πρόσωπα που έδωσαν τα πάντα για την πατρίδα;

Η ακροστιχίδα της Μαντώς Μαυρογένους

ΚΛΙΚ

Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΜΕΓΑΛΗ ΑΚΜΗ

Τη Θεσσαλονίκη ο Μ. Κωνσταντίνος τη σκέφτηκε ακόμα και πρωτεύουσα του νέου κράτους , μαζί με τη Ναϊσσό, (γενέτειρά του - η σημερινή Νίσσα) τη Σαρδική (σημερινή Σόφια) και την αρχαία Τροία.

 Αν εσύ ήσουν Μ. Κωνσταντίνος και έπρεπε να πάρεις εσύ την απόφαση, ποια από τις 5 παραπάνω πόλεις θα επέλεγες για πρωτεύουσα; Γιατί;

Η Θεσσαλονίκη είχε πολλά χαρίσματα γι αυτό και γνώρισε μεγάλη ακμή, όπως και πολλούς κατακτητές γι αυτούς τους λόγους:

  

Τελικά ο Μ. Κωνσταντίνος επέλεξε το Βυζάντιο που αργότερα ονομάστηκε Κωνσταντινούπολη

Η Θεσσαλονίκη ήταν στολισμένη με όμορφα μνημεία και ναούς, όπως της Ροτόντας (μοναδικό περίκεντρο κτίριο στην Ελλάδα), 

της Αγίας Σοφίας (χτίστηκε με πρότυπο την Αγια-Σοφιά της Πόλης),

η Αχειροποίητος (ονομάστηκε έτσι από μια εικόνα που πίστευαν ότι δε δημιουργήθηκε από ανθρώπινο χέρι, αλλά έπεσε από τον ουρανό),

ο ναός του Αγίου Δημητρίου (πολιούχος της πόλης),

ο Λευκός Πύργος (χτίστηκε το 1430 από τους Τούρκους για φυλακές καταδίκων) κ.ά.  

 

Ο Λευκός Πύργος και η ιστορία του

ΚΛΙΚ

Η Θεσσαλονίκη είχε μια μορφή αυτοδιοίκησης και λειτουργούσαν σ' αυτήν σχολεία και ανώτερες σχολές.

Οι Ζηλωτές ήταν ένα είδος κόμματος, που υποστήριζε τις θέσεις των φτωχών τάξεων.

Το 14ο αι. οι Ζηλωτές συγκρούστηκαν με τους πλούσιους, επικράτησαν, εξόρισαν τους ευγενείς και δήμευσαν τις περιουσίες τους.

Διοίκησαν για 7 χρόνια (1342-1349) με απόλυτη δημοκρατικότητα. Ήταν ένα δημοκρατικό πολίτευμα, πρωτόγνωρο για την εποχή του. Υπήρχε αυτοδιοίκηση και ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική. (Οι παρακάτω χάρτες στα χρόνια 1342 και 1349)

 

Τελικά οι ευγενείς επέστρεψαν, επικράτησαν και τιμώρησαν τους Ζηλωτές

Το παράδειγμά τους έμεινε στην ιστορία σαν αγώνας των αδυνάτων κατά των δυνατών. 

ΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑ 

Κατά την περίοδο των βυζαντινών "Δημητρίων" συγκεντρώνονταν στη Θεσσαλονίκη έμποροι από όλη σχεδόν την Ευρώπη και προσπαθούσαν να πουλήσουν ή να αγοράσουν προϊόντα. Παράλληλα οι Θεσσαλονικείς γιόρταζαν τον πολιούχο άγιο της πόλης τους με επισημότητα. Η σημερινή Δ.Ε.Θ. δε διαφέρει πολύ στη σύνθεση και τους στόχους από τη βυζαντινή εμποροπανήγυρη.

Συγκεντρώνονται πάλι έμποροι από διάφορα μέρη του κόσμου, εκθέτουν τα προϊόντα τους και κλείνονται εμπορικές συμφωνίες.

Το ελληνικό κράτος ενισχύει το θεσμό της Δ.Ε.Θ. με ιδιαίτερη επισημότητα, αφού στα εγκαίνιά της καθιερώθηκε η επίσκεψη του πρωθυπουργού και η αναγγελία των οικονομικών μέτρων προς το λαό.

Από ΕΔΩ μπορείς να κάνεις εικονικές περιηγήσεις στους εκθέτες και στα περίπτερα της Δ.Ε.Θ. 

Η Δ.Ε.Θ. και η ιστορία της

ΚΛΙΚ

ΑΓΙΟ ΟΡΟΣ: Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΩΝ ΜΟΝΑΧΩΝ 

ΚΛΙΚ

Δες διαδραστικό χάρτη με πληροφορίες για τη θέση των μονών του Αγίου Όρους, εικόνες και άλλες πληροφορίες γι αυτές.

ΚΛΙΚ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Το σκάκι είναι επιτραπέζιο παιχνίδι και πνευματικό άθλημα για δύο παίκτες. Παίζεται σε μία τετράγωνη βάση, που λέγεται σκακιέρα, οκτώ οριζόντιων γραμμών και οκτώ στηλών συνολικά δηλαδή 64 τετραγώνων τα οποία μάλιστα χαρακτηρίζονται ως άσπρα και μαύρα εναλλάξ (είναι η ίδια βάση που χρησιμοποιείται και στο παιχνίδι της ντάμας).

Κάθε παίκτης ξεκινά την παρτίδα με 16 πεσσούς κάθε ένας των οποίων ανήκει σε κάποιο είδος που έχει τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο κίνησης και αιχμαλώτισης αντιπάλων κομματιών. Συγκεκριμένα έχει οκτώ πιόνια, δύο πύργους, δύο ίππους, δύο αξιωματικούς, μία βασίλισσα και έναν βασιλιά. Ο ένας παίκτης κατέχει τα λευκά και ο άλλος τα μαύρα, όπως ονομάζονται οι αντιστοίχου χρώματος πεσσοί

Ο σκοπός κάθε παίχτη είναι η επίτευξη ματ στον αντίπαλο βασιλιά. Αυτό συμβαίνει όταν ο βασιλιάς απειλείται (αυτό ονομάζεται σαχ) και δεν υπάρχει νόμιμη κίνηση διάσωσης. Ας σημειωθεί ότι το ματ καθιστά την αιχμαλώτιση του βασιλιά περιττή καθώς αποτελεί το τέλος του παιχνιδιού.

Το παιχνίδι ξεκινά παραδοσιακά από συγκεκριμένη θέση όπου οι στρατοί παρατάσσονται αντικριστά. Την παρτίδα ξεκινά ο λευκός και στην υπόλοιπη παρτίδα οι παίκτες παίζουν εναλλάξ κινώντας κάποιο κομμάτι τους.

Το σκάκι δεν είναι τυχερό παιχνίδι. Θεωρητικά δεν υπάρχει κανένας εξωτερικός παράγοντας και τίποτα κρυφό στην θέση για τους δυο παίκτες. Το παιχνίδι βασίζεται αποκλειστικά στην τακτική και στην στρατηγική. Όμως οι δυνατότητες του παιχνιδιού είναι τόσο μεγάλες και περίπλοκες που είναι αδύνατο να συλλογιστεί κανείς όλα τα ενδεχόμενα και αυτό παρόλο που το παιχνίδι ουσιαστικά καθορίζεται από 32 κομμάτια σε 64 τετράγωνα. Οι δυνατές παρτίδες υπερβαίνουν μακράν σε πλήθος τα άτομα του σύμπαντος.

Το σκάκι έχει αποκτήσει τους σύγχρονους κανόνες του ήδη από τον 15ο αιώνα στην Ευρώπη. Από αυτήν εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Στην Ευρώπη το είχαν φέρει οι Άραβες (μια παλιότερη παραλλαγή του) στους οποίους το έδωσαν οι Πέρσες. Μια παλιότερη παραλλαγή του που παιζόταν στην αρχαία Ελλάδα ονομαζόταν ζατρίκιον. Παραλλαγές του παιχνιδιού παίζονταν στην αρχαιότητα σε πολλές χώρες και πολλές διεκδικούν την καταγωγή του.

Το σκάκι, αν και ήδη πολύ διαδεδομένο, γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη τον 19ο αιώνα στον οποίο έχουμε διοργανώσεις επισήμων πρωταθλημάτων, οι εφημερίδες ασχολούνται ταχτικά με το παιχνίδι, γραμματόσημα τυπώνονται με θέμα το σκάκι, η σύγχρονη μορφή των σκακιστικών πεσσών προτείνεται και βιβλία μελετούν σε βάθος την θεωρία του παιχνιδιού.

Τον 20ο αιώνα (1924) ιδρύεται η διεθνής σκακιστική ομοσπονδία. Με την εξέλιξη των υπολογιστών οι άνθρωποι δεν είναι οι μόνοι που μπορούν να παίξουν σκάκι. Οι μηχανές ήδη στα τέλη του αιώνα είναι πια υπολογίσιμοι αντίπαλοι ακόμα και για τους ισχυρότερους παίκτες.

 Ο για πολλά έτη παγκόσμιος πρωταθλητής Κασπάροφ με τον αντίπαλό του υπολογιστή στη διάρκεια συνέντεξης Τύπου στη Νέα Υόρκη (Νοέμβριος 2003)

Το σκάκι είναι ένα από τα δημοφιλέστερα παιχνίδια στον κόσμο. Έχει περιγραφεί όχι μόνο ως παιχνίδι αλλά και ως τέχνη, επιστήμη και άθλημα. Συχνά θεωρείται ως αφηρημένο πολεμικό παιχνίδι και ως "πνευματική πολεμική τέχνη" και έτσι η διδασκαλία του θεωρήθηκε ως τρόπος αύξησης της πνευματικής ισχύος. Το σκάκι παίζεται τόσο για διασκέδαση όσο και ανταγωνιστικά σε λέσχες, πρωταθλήματα, διαδικτυακά και δια αλληλογραφίας. Το σκάκι έχει επίσης πολλές παραλλαγές και συγγενικά παιχνίδια (ντάμα) που παίζονται σε διάφορα μέρη του κόσμου.

Το παιχνίδι διεθνώς το άρχει η διεθνής σκακιστική ομοσπονδία (FIDE, Fédération Internationale des Échecs) η οποία ιδρύθηκε το 1924 στο Παρίσι και διεξάγει τους αγώνες για το παγκόσμιο πρωτάθλημα. 

Οι περισσότερες χώρες έχουν και εθνικές σκακιστικές ομοσπονδίες. Το σκάκι δεν είναι ολυμπιακό αγώνισμα, αλλά Ολυμπιάδες σκακιού διοργανώνονται κάθε δυο χρόνια. 

Μια ευχάριστη και δροσερή παρτίδα σκάκι

...και μια απίστευτη παρτίδα "ντάμα"

Επίθετα σε -ος, -ο

Τα επίθετα σε -ος, -ο προέρχονται από τα αρχαία ελληνικά και έχουν δυο καταλήξεις μία για το αρσενικό και για το θηλυκό (κοινή κλίση) και μία για το ουδέτερο
 

Οξύτονο (ενεργός)

Παροξύτονο (αριστούχος)

Τα επίθετα σε -ων, -ουσα, -ον προέρχονται από μετοχές της ενεργητικής φωνής ρημάτων της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και κλίνονται όπως βλέπεις παρακάτω: 

ΑΣΚΗΣΗ

Συμπλήρωσε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο:

Το δημοτικό σχολείο βράβευσε τους ...........................(αριστούχος) μαθητές της πόλης μας.

Οι ......................(παρών) συνθήκες δε βοηθούν να βρεθεί λύση

Είναι από τις πρώτες δέκα .......................(επιτυχών) στο διαγωνισμό

Και οι ..........................(επιτυχών) και οι .....................................(αποτυχών) αθλητές αξίζουν συγχαρητήρια για τη συμμετοχή τους

Οι αθλητές εγκαταλείπουν συνήθως την ..................(ενεργός) δράση, νέοι.

Όταν είστε ........................(παρών), είστε τυχεροί, γιατί θα παρακολουθήσετε μια συζήτηση με πολύ ................(ενδιαφέρων) θέματα.

ΜΕΤΑΦΟΡΑ - ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΗ

Μεταφορά είναι το σχήμα λόγου όπου οι λέξεις που χρησιμοποιούνται χάνουν την πραγματική σημασία τους και αποκτούν μια άλλη έννοια.

Π. χ. χρυσή καρδιά

Παρομοίωση είναι το σχήμα λόγου που θέλοντας να τονίσουμε μια ιδιότητα ενός ουσιαστικού, το παρομοιάζουμε με ένα άλλο που έχει αυτή την ιδιότητα σε μεγαλύτερο βαθμό. Συνήθως χρησιμοποιούμε το σαν και ως.

Π. χ. Από την ντροπή της έγινε κόκκινη σαν παπαρούνα

ΑΣΚΗΣΗ 

Πες πότε έχουμε παρομοίωση και πότε μεταφορά στις παρακάτω προτάσεις

Το υπέροχο τοπίο που αντικρίσαμε έμοιαζε σαν παράδεισος.....

Ο Αλέξανδρος είναι πολυμήχανος σαν τον Οδυσσέα.....

Η Βάσω έχει το πιο ζεστό χαμόγελο του κόσμου......

Ο Βασίλης έχει μεγάλη καρδιά και νοιάζεται για όλους τους συμμαθητές του.......

Ο Ράλλης φοβήθηκε τόσο πολύ που έγινε κάτασπρος σαν το πανί

Το μόνο που χρειαζόταν η Κωνσταντίνα ήταν η ζεστή αγκαλιά της μητέρας της...

Η ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΡΑΓΚΟΥΣ

Οι Σελτζούκοι Τούρκοι κατέλαβαν πολλούς βυζαντινούς τόπους. Μέσα σε αυτούς ήταν και οι Άγιοι Τόποι στα Ιεροσόλυμα και κακοποιούσαν ή λεηλατούσαν τους προσκυνητές χριστιανούς.

Ο Αλέξιος Α' Κομνηνός αποφάσισε να διώξει τους Τούρκους από κει, όμως επειδή μόνος του δε θα τα κατάφερνε ζήτησε τη βοήθεια από διάφορους ηγεμόνες της Δύσης και τον Πάπα, ο οποίος θα μπορούσε να πείσει τους ηγεμόνες να στείλουν μισθοφορικό στρατό στην Πόλη.

Πράγματι ο Πάπας ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις των Βυζαντινών και προέτρεψε τους ηγεμόνες της Δύσης να βοηθήσουν την Πόλη. Φυσικά και ζήτησε κάτι τέτοιο γιατί νόμιζε ότι έτσι θα μπορούσε να επεμβαίνει στην ανατολική εκκλησία.

Οι χριστιανοί της Δύσης έκαναν συνολικά τέσσερις(4) εκστρατείες, που ονομάστηκαν Σταυροφορίες, γιατί οι στρατιώτες που πήραν μέρος σε αυτές είχαν στο μανδύα τους ζωγραφισμένο ένα σταυρό.

 

Οι τρεις (3) πρώτες εκστρατείες (1095-1099), (1147-1149), (1189-1193) κατέληξαν σε αποτυχία για τη Δύση με χιλιάδες νεκρούς χριστιανούς και μεγάλες καταστροφές για το Βυζάντιο. 

Η Τέταρτη Σταυροφορία(1204) ήταν διαφορετική από τις άλλες.

Οι Σταυροφόροι συγκεντρώθηκαν στη Βενετία και είχαν σκοπό να πλεύσουν στην Αίγυπτο με βενετικά καράβια και από κει να βαδίσουν προς τους Αγίους Τόπους. Οι Βενετοί θα έπαιρναν για την προσφορά τους τα μισά από τα εδάφη που θα κατακτούσαν.

Πριν ξεκινήσουν όμως έφτασε στη Βενετία ο έκπτωτος αυτοκράτορας του Βυζαντίου Αλέξιος Δ' Άγγελος και τους έπεισε να βαδίσουν προς την Πόλη για να τον βοηθήσουν να ξαναπάρει το θρόνο του. Για αντάλλαγμα δε, τους υποσχέθηκε πολλά χρήματα.

Οι Σταυροφόροι δέχτηκαν να βοηθήσουν κατέλαβαν την Πόλη και αποκατέστησαν τον Αλέξιο στο θρόνο.

Επειδή όμως ο Αλέξιος δεν έδωσε σε αυτούς όσα τους είχε υποσχεθεί, κατέλαβαν και πάλι την Πόλη και τη λεηλάτησαν με τον πιο άγριο τρόπο.

Δε σεβάστηκαν ούτε τις εκκλησίες, ακόμα και την Αγία Σοφία λεηλάτησαν, ενώ πλήθος μνημείων και αγαλμάτων μεταφέρθηκαν στη Δύση, πολλά από τα οποία βρίσκονται ως σήμερα ακόμα εκεί.

Η απόρθητη έως τότε Πόλη έπεσε στα χέρια των σταυροφόρων. Χάθηκαν πολλές ζωές και πολλές επίσης πουλήθηκαν και σε σκλαβοπάζαρα... 

Η Άλωση της Πόλης από τους Φράγκους

Η άλωση σε πίνακα του Ντελακρουά

 

Κάτοικοι της Πόλης πωλούνται ως σκλάβοι

Μετά την άλωση της Πόλης δημιουργήθηκαν από βυζαντινούς άρχοντες νέα κράτη, με σκοπό να απελευθερώσουν τη σκλαβωμένη Βασιλεύουσα...

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Αντιστοιχίστε τις έννοιες της πολιορκίας και της Άλωσης με τα γεγονότα που σχετίζεται καθεμιά από αυτές

ΚΛΙΚ

Βάλτε Σωστό ή Λάθος στις προτάσεις που αναφέρονται στην άλωση της Πόλης

ΚΛΙΚ