Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Ο χρόνος είναι από τα μεγαλύτερα μυστήρια του Σύμπαντος. κανένας μέχρι τώρα δεν έχει κατορθώσει να ορίσει επιστημονικά το τι σημαίνει και τι είναι. Η έννοια του χρόνου αποτελούσε πάντα ένα μυστήριο για τον άνθρωπο. Τι είναι ο χρόνος; Πώς υπολογίζεται; Πώς τιθασεύεται; Μπορεί κανείς να τον νικήσει; Ερωτήματα που «έτρωγαν» πάντα τον άνθρωπο. Σήμερα η σύγχρονη φυσική δέχεται ότι ο χρόνος και ο χώρος είναι πράγματα αχώριστα και ότι μαζί σχηματίζουν ένα ασύλληπτο συνεχές τεσσάρων διαστάσεων που ο Αϊνστάιν ονόμαζε χωροχρόνο. Οι επιστήμονες προσπαθούν να τον κατανοήσουν, αλλά και παλιότερα, σε πολλούς αρχαίους πολιτισμούς, οι άνθρωποι είχαν κατανοήσει κάποιες λεπτές εκφράσεις της έννοιας του χρόνου - ίσως πιο πρακτικές από τις σημερινές.

Αρχικά πρέπει να κατανοηθεί κάτι απλό που συνέχεια το παραβλέπουμε: ότι μπορεί ένα λεπτό της ώρας να έχει για όλους μας 60 δευτερόλεπτα - γεγονός που μας βολεύει όλους στο να οργανώσουμε τη ζωή μας σε κάποια καθημερινά και πρακτικά ζητήματα - αλλά ουσιαστικά ο χρόνος βιώνεται καθαρά ψυχολογικά. Αυτό γίνεται εύκολα κατανοητό αν σκεφτούμε ότι η συντροφιά ενός αγαπημένου προσώπου μας φαίνεται ότι κράτησε πολύ λίγο, ενώ ένα λεπτό περιμένοντας μπροστά σε ένα κόκκινο φανάρι φαντάζει «αιώνας», όπως ακριβώς και κάποια λεπτά αναμονής σε ένα ραντεβού με ένα πρόσωπο που ανυπομονούμε να συναντήσουμε.

Εκείνο που πάντα συγκινεί και εξιτάρει όλους τους ανθρώπους όμως είναι η δυνατότητα ταξιδιών στο παρελθόν με μια μηχανή του χρόνου.

Και σύμφωνα με τις γνώμες δυο Ρώσων μαθηματικών αυτή η ώρα πλησιάζει.

Αν οι υπολογισμοί δύο Ρώσων μαθηματικών, της Ιρίνα Αρέφεβα και του Ιγκόρ Βόλοβιτς, είναι σωστοί, οποιαδήποτε εξέλιξη στην επιστήμη της Φυσικής θα ωχριά μπροστά σε μια άλλη, πολύ πιο σημαντική εξέλιξη:

Ο επιταχυντής θα γίνει το πρώτο μηχάνημα χρόνου. Ακούγεται πολύ υποθετικό, αν όμως οι δύο επιστήμονες έχουν δίκιο, ο επιταχυντής που βρίσκεται σε μια υπόγεια σήραγγα, κάπου στα γαλλοελβετικά σύνορα, θα γράψει ιστορία τον ερχόμενο Μάιο, που πρόκειται να τεθεί σε λειτουργία.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικής Έρευνας (CERN) ελπίζει πως ο επιταχυντής -στόχος του οποίου είναι να δημιουργήσει τις συνθήκες που υπήρχαν στο πρώτο δισεκατομμυριοστό του δευτερολέπτου μετά το Big Bang- θα διαφωτίσει τους επιστήμονες σε ό,τι αφορά την προέλευση του σύμπαντος. Η Αρέφεβα και ο Βόλοβιτς, του Μαθηματικού Ινστιτούτου Στεκλόβ της Μόσχας, υποστηρίζουν ότι η ενέργεια που θα παραχθεί με τη σύγκρουση των σωματιδίων, με ταχύτητα κοντά σε αυτήν του φωτός, μπορεί να ανοίξει τις πύλες σε επισκέπτες από το μέλλον.

Σύμφωνα με τη γενική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν, κάθε μεγάλη ποσότητα ύλης ή ενέργειας μπορεί να παραμορφώσει το διάστημα και το χρόνο που το περιβάλλει. Αν αυτή η ποσότητα ενέργειας ή μάζας είναι αρκετά μεγάλη, ο χρόνος μπορεί να παραμορφωθεί τόσο πολύ ώστε μπορεί να γυρίσει πίσω, δημιουργώντας ένα τούνελ του χρόνου, μεταξύ παρόντος και μέλλοντος

Υπάρχει ωστόσο και η άλλη άποψη σε αυτήν τη θεωρία. Ο δόκτωρ Μπράιαν Κοξ, μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Πυρηνικής Έρευνας, μεταξύ των κορυφαίων Βρετανών ειδικών στον τομέα της Ατομικής Φυσικής, αντιμετωπίζει με ιδιαίτερο σκεπτικισμό την άποψη των Ρώσων μαθηματικών, χαρακτηρίζοντάς την ως τίποτα περισσότερο από μια καλή ιστορία επιστημονικής φαντασίας. «Οι συγκρούσεις της κοσμικής ακτινοβολίας στην ανώτερη ατμόσφαιρα έχουν πολύ περισσότερη ενέργεια απʼ όση η επιστήμη μπορεί να παραγάγει» λέει και συμπληρώνει: «Υπάρχουν (οι συγκρούσεις αυτές) εδώ και πέντε δισεκατομμύρια χρόνια και δεν έχουμε ποτέ δει ταξιδιώτες του χρόνου». Καταλήγοντας, ο δόκτωρ Κοξ σημειώνει ότι ο κορυφαίος επιστήμονας Στίβεν Χόκιν έχει υποστηρίξει ότι οποιαδήποτε μελλοντική θεωρία αναφορικά με την κβαντοβαρύτητα θα αποκλείσει την πιθανότητα ταξιδιού στο χρόνο, τόσο επειδή το σύμπαν συνήθως προχωρά προς την ίδια κατεύθυνση, όσο κι επειδή το ταξίδι προς το παρελθόν δεν έχει λογική. Οι θεωρητικοί του κυνισμού λένε εξάλλου ότι αν τα ταξίδια στο χρόνο ήταν δυνατά, θα μας είχαν ήδη επισκεφθεί άνθρωποι από το μέλλον, ίσως όχι φορώντας διαστημικές στολές ή ρούχα από φοσφοριζέ ύφασμα, όπως συμβαίνει στις ταινίες.

Ωστόσο, οι νόμοι της Φυσικής που διατύπωσε ο Αϊνστάιν υποστηρίζουν ότι τα ταξίδια στο χρόνο είναι δυνατά μόνον προς το παρελθόν, μέχρι όμως το σημείο που θα ανακαλυφθεί το πρώτο μηχάνημα χρόνου, κάτι που δεν έχει γίνει ακόμα.

Αν όμως ο Μεγάλος Επιταχυντής αποδειχτεί πως είναι το πρώτο τέτοιο μηχάνημα, το 2008 θα μπορεί να χαρακτηριστεί ως το «σημείο 0» για τα ταξίδια στο χρόνο.

Τι είναι ο Μεγάλος Επιταχυντής;

Ο επιταχυντής είναι ένα περίπλοκο μηχάνημα, το οποίο θα θέσει σε σύγκρουση δέσμες πρωτονίων μεγαλύτερης ενέργειας σε πολύ υψηλές ταχύτητες, με σκοπό να αποκωδικοποιήσει τα μυστικά του Σύμπαντος. Αποτελείται από τουλάχιστον 1.000 μαγνήτες, οι οποίοι καταλαμβάνουν ένα τούνελ που διατρέχει έναν δακτύλιο είκοσι επτά χιλιομέτρων. Οι μαγνήτες μεταφέρουν δύο δέσμες γύρω από το δακτύλιο σε ταχύτητες που πλησιάζουν την ταχύτητα του φωτός. Σε συγκεκριμένα σημεία κατά μήκος του δακτυλίου οι ακτίνες διασταυρώνονται, θέτοντας τα σωματίδια σε σύγκρουση. Κάθε ένα από τα τεράστια πειράματά του λαμβάνουν χώρα κοντά στα σημεία των συγκρούσεων, ώστε να αιχμαλωτίσουν και να μετρήσουν νέα σωματίδια που παράγονται κατά τις συγκρούσεις. Τα τελευταία αναμένεται να οδηγήσουν τους επιστήμονες σε νέα φαινόμενα, πέρα από το λεγόμενο σταθερό μοντέλο της φυσικής, ώστε να εξηγηθούν οι αντιδράσεις των σωματιδίων που είναι μικρότερα από τα άτομα.

Όλα αυτά όμως περί δυνατότητας ταξιδιού στο παρελθόν είναι απλά εικασίες και υποθέσεις κάποιων επιστημόνων και άγνωστο αν αποδειχτούν πραγματοποιήσιμες. Έως τότε η ιδέα της επίσκεψης στο παρελθόν αλλά και στο μέλλον θα βιώνεται μόνο μέσα από βιβλία επιστημονικής φαντασίας και ανάλογες κινηματογραφικές ταινίες.